جنگ و مذاکره برای تامین امنیت اسرائیل در سوریه

يك روز بعد از حمله همزمان امريكا و داعش به نيروهاي حشدالشعبي و متحدان در نزديكي گذرگاه استراتژيك تنف، عمليات امريكا در رقه نيز تشديد شده است. همچنين منابع اسرائيلي براي اولين بار فاش كردند در مذاكرات امريكا با روس‌ها براي برقراري آتش‌بس در جنوب غربي روسيه، ديپلمات‌هاي بلندپايه اسرائيلي هم حضور داشته‌اند. ناظران مي‌گويند وجه مشترك هر سه تحول، تلاش براي تضمين امنيت رژيم صهيونيستي در وضعيتي است كه شرايط در سوريه به سمت تثبيت شدن پيش مي‌رود.

 

به گزارش «جوان»، ‌منابع خبري از تشديد حملات امريكا طي چند روز گذشته در شهر رقه، پايتخت خلافت خوانده داعش خبر دادند. امريكا حدود 70 روز است عمليات تسلط بر شهر رقه واقع در شمال شرقي سوريه را آغاز كرده‌ است. بهانه امريكا شكست داعش در اين شهر است اما همانطور كه مقامات امريكايي نيز به آن اذعان كرده‌اند هدف اصلي واشنگتن جلوگيري از ايجاد يك مسير زميني است كه تهران را به سواحل مديترانه وصل مي‌كند. رسانه‌ها و ديپلمات‌هاي غربي با نيت فرقه‌گرايانه اين مسير را هلال شيعي مي‌خوانند. حضور نظامي امريكا در جنوب شرقي سوريه، يعني در گذرگاه مرزي تنف نيز در همين راستاست. واشنگتن قصد داشت از طريق پيشروي سمت تنف و همچنين از رقه به شهر ديرالزور برسد تا بدين طريق شكافي بزرگ در مرزهاي عراق و سوريه ايجاد كند تا مانع از اتصال جغرافيايي اين دو كشور در يك گستره جغرافيايي بزرگ شود. ناظران معتقدند هدف اصلي امريكا از اين اقدامات تأمين امنيت رژيم‌صهيونيستي است. سعدالله زارعي كارشناس مسائل منطقه به «جوان» گفت: «واقعيت اين است كه امريكايي‌ها در شرق سوريه در نظر دارند يك دژ دفاعي براي اسرائيل ايجاد كنند، به اين معنا كه با جدا‌سازي سوريه و عراق از يكديگر ضمن به وجود آوردن يك حائل بين دو كشور عملاً مانع دست به دست هم دادن مردم عراق و سوريه در مبارزه با صهيونيست‌ها شوند.»  امريكايي‌ها در حالي براي تأمين امنيت اسرائيل در شرق سوريه هزينه مي‌كنند كه آنها اساساً جنگ سوريه را براي تضعيف محور مقاومت به راه انداخته‌اند.

 

دمشق يكي از مهم‌ترين عناصر محور مقاومت محسوب مي‌شود و نقش كليدي در حمايت از حزب‌الله در جريان جنگ تابستان 2006 ايفا كرد. بر اساس اسناد منتشر شده از همان زمان دولت سوريه هدف برنامه‌هاي بي‌ثبات‌ساز غربي‌ها قرار گرفت. اگر دولت‌هاي غربي موفق مي‌شدند نظام سوريه به رهبري بشار اسد را ساقط كنند، ضربه بزرگي به محور مقاومت وارد مي‌كردند و حزب‌الله در جنگ بعدي با رژيم‌صهيونيستي آسيب‌پذير مي‌شد اما محور مقاومت با تبديل اين تهديد به فرصت نه تنها جلوي سقوط دمشق را گرفت بلكه قدرتمندتر از قبل ظاهر شد. سعدالله زارعي معتقد است: «پيش‌بيني صهيونيست‌ها اين است كه با پايان يافتن بحران تروريسم در سوريه، موقعيت امنيتي آنها به خطر مي‌افتد چراكه شكست تروريسم و داعش در اين منطقه به دست محور مقاومت صورت خواهد گرفت؛ نيرويي كه بسيار پيچيده‌تر از اسرائيل مي‌جنگند، لذا بعد از كسب چنين تجربه‌اي مقاومت آمادگي مقابله با اسرائيل را بيش از پيش خواهد داشت.»

 

حالا اسرائيلي‌ها تلاش دارند به حداقل خواسته‌هاي خود دست پيدا كنند تا مانع از ايجاد جبهه ديگر به رهبري حزب‌الله در مجاور بلندي‌هاي جولان اشغالي شوند. در همين راستا، روزنامه هاآرتص فاش كرد مسئولان اسرائيل، امريكا و روسيه اوايل ژوئيه ديدارهاي محرمانه‌اي را با هدف بررسي توافق آتش‌بس در جنوب سوريه برگزار كرده بودند. بر اساس گزارش هاآرتص، اين ديدارها كه قبل از اعلام ايجاد مناطق امن در جنوب سوريه انجام شده بود، در اردن و يكي از كشورهاي اروپايي با مشاركت ديپلمات‌ها و مسئولان امنيتي- نظامي امريكا، اسرائيل و روسيه برگزار شد. اين روزنامه در ادامه نوشت: هيئت اسرائيلي با توافق كاهش تنش مخالفت كرد. به نظر تل‌آويو توافق مناطق كاهش تنش در جنوب سوريه فايده‌اي در زمينه كاهش نفوذ ايران در خاك سوريه ندارد.  روسيه از متحدان كليدي دمشق محسوب مي‌شود و حدود دو سال قبل به صورت مستقيم وارد جنگ سوريه شد. با تركيب توانايي‌ها و قابليت‌هاي ايران و روسيه ضربات سختي بر گروه‌هاي تروريستي تحت حمايت غرب وارد شد و دولت سوريه موفق شد مناطق زيادي از وجود اين گروه را بازسازي كند. باوجود همكاري و هماهنگي گسترده روسيه و ايران، ‌به نظر مي‌رسد نگاه دو كشور درباره امنيت اسرائيل يكسان نيست.

 

با اين وجود ناظران معتقدند، ‌محور مقاومت خود را به توافق‌هاي يكجانبه روسيه ملزم نمي‌داند. زارعي گفت: «روي زمين محوريت عمليات با جبهه مقاومت است. طبق توافق مقاومت با روس‌ها، مسكو تنها عمليات پشتيباني هوايي محدودي از آنها خواهد داشت، لذا توافق احتمالي روسيه و امريكا نمي‌تواند لطمه‌اي به روند امنيت‌سازي روي زمين توسط جبهه مقاومت وارد سازد. همچنين اگر اين توافق به هيچ وجه مورد تأييد مقاومت نباشد، نيروهاي مقاومت تعهدي به آن ندارند، از اين رو توافق مذكور زيرپاي اجرايي نخواهد داشت.»

   

چند روز پس از افشاي عقب‌نشيني عربستان در مقابل موضوع رياست جمهوري بشار اسد، اكنون پايگاه خبري «العهد» لبنان، جزئيات جديدي از اين امر منتشر كرد. اخيراً پايگاه خبري شبكه ماهواره‌اي الجسر وابسته به مخالفان سوريه فاش كرد، عادل الجبير وزير خارجه عربستان در نامه‌اي به هيئت عالي مذاكره‌كننده مخالفان سوريه (مقيم رياض) گفته كه واقعيت سوريه نشان مي‌دهد كناره‌گيري بشار اسد از قدرت در زمان فعلي، غيرممكن است و بايد درباره مدت حضورش بحث شود. العهد به نقل از منابعي از بين معارضان سوري نوشت، اين يادداشت قرار است در نشست ماه آينده طرف‌هاي معارض سوري در رياض مورد بررسي قرار گيرد، نشستي كه عربستان تلاش مي‌كند گروه‌هاي معارضان سوري مستقر در قاهره و مسكو را در آن شركت دهد. به گفته منابع معارض سوري، هيئت عالي مذاكره‌كننده مخالفان سوري و عادل الجبير وزير خارجه عربستان در ديدار اخير خود با يكديگر درباره بندهاي آتي به توافق رسيدند. 

 

بند نخست، موافقت با حضور 18 ماهه بشار اسد در دوره انتقالي سوريه و حق وي براي نامزدي در دور بعد رياست جمهوري اين كشور است. بند دوم، تضمين حفظ ارتش و دستگاه امنيتي سوريه و فرونپاشيدن آن است تا نهادهاي حكومتي هم از سقوط مصون بمانند. بند سوم، تضمين سلامت و مشاركت اقليت‌ها در دولت آتي سوريه است. بند چهارم، پايان دادن به اقدامات مسلحانه و وجود سلاح سنگين به‌خصوص در ادلب و مبارزه با مخالفان اين قضيه است. بند پنجم، همكاري بين ارتش آزاد و ارتش سوريه براي مبارزه با تروريست‌ها در آينده است.  منبع رسانه‌اي وابسته به معارضان سوريه چند روز پيش گزارش داد عادل الجبير، وزير خارجه عربستان در ديدار با نمايندگان هيئت عالي مذاكره‌كنندگان معارضان سوريه و رياض حجاب رئيس آن به آنها گفته كه بشار اسد در قدرت باقي است و امكان كنار زدن او در آغاز مرحله انتقالي نيست و بايد طبق اين واقعيت وارد مذاكرات آتي شد و مدت حضور او در مرحله انتقالي و اختياراتش در آن مرحله را بررسي كرد. عادل الجبير گفته كه «ورود به مذاكرات بر اساس ديدگاهي جديد كه منطبق بر واقعيت‌هاي ميداني و وضعيت بين‌المللي جديد باشد، ضرورت دارد.» او همچنين هشدار داده اگر معارضان خود را با اين ديدگاه منطبق نكنند، «قدرت‌هاي بزرگ شايد به دنبال راهكاري خارج از معارضه بگردند.»