به گزارش تنویر ،
«براساس تعهداتم و براي حفاظت از امريكا اعلام ميكنم كه ايالات
متحده از توافقنامه آب و هوايي پاريس خارج ميشود.» دونالد ترامپ،
رئيسجمهور امريكا بهعنوان دومين كشور توليدكننده گازهاي گلخانهاي در
جهان با اين جمله تصميمش را رسانهاي كرد، اما ايران با امضاي رئيس سازمان
حفاظت محيطزيست دولت يازدهم و مهر تأييد مجلس به توافقنامهاي پيوست كه
امريكا زيربار تعهدات آن نرفت و براي حمايت از شهروندانش و به خطر
نينداختن تجارت و صنعت اين كشور از توافق پاريس خارج شد، اما مهر تأييد
نمايندگان مجلس بر توافقنامه پر حاشيه پاريس با چراغ قرمز شوراي نگهبان
مواجه شده و حالا دوباره مجلسيها مشغول بررسي اين توافقنامه هستند. چرايي
چراغ سبز نمايندگان مجلس به توافقنامه پر حاشيه پاريس را خليل كرمي،
پژوهشگر علوم جوي ناشي از برداشت اشتباه آنها ميداند و معتقد است: نبايد
به اشتباه منوكسيد كربن، ذرات معلق، اكسيدهاي گوگرد را با گازهاي گلخانهاي
يكي دانست، اما متأسفانه برخي نمايندگان در مجلس اين موضوعات را با يكديگر
اشتباه گرفتند و تصور كردند كه توافقنامه پاريس به گازهاي آلودهكننده
هواي كلانشهرها ربط دارد، در حالي كه به هيچ عنوان اينطور نيست.
اظهارات
ترامپ و خروجش از توافقنامه پاريس آغازي بود بر زمزمههايي درباره
توافقنامه پاريس و تئوري گرم شدن زمين بر اثر گازهاي گلخانهاي؛ زمزمههايي
كه پيش از اين نيز در محافل علمي وجود داشته است، اما دستهاي پشت پرده
مانع از آن شدهاند تا به گفتمان غالب رسانهاي تبديل شود و حكايت از آن
دارد كه تغييرات اقليمي و گرم شدن زمين الزاماً به دليل توليد گازهاي
گلخانهاي نيست و نقش اين گازها در افزايش دماي زمين بسيار ناچيزتر از آن
است كه گفتمان علمي – رسانهاي آن را مطرح ميكند، اما واقعيت گرمايش زمين
انگار موضوع ديگري است كه هژموني كشورهاي توسعه يافته موجب شده تا
تئوريهاي علمي مرتبط با آن بايگاني شود، اما خروج امريكا از توافقنامه
اقليمي پاريس باعث بيرون كشيده شدن اين پرونده از بايگاني شد.
هزينه 52 ميليارد دلاري براي كشور
براساس
توافق پاريس كشور ما متعهد شده تا انتشار گازهاي گلخانهاي خود و به طور
خاص گاز دياكسيدكربن را تا سال ۲۰۳۰ بر اساس ادامه روند موجود ۱۲درصد كاهش
بدهد . اين در حالي است كه مزيت رقابتي اصلي ايران، ارزان بودن سوخت نسبت
به ساير كشورهاست و اين توافقنامه موجب توقف رشد و توسعه ميشود. به گفته
كرمي كاهش انتشار 12درصدي از سوي ايران حدود 52 ميليارد دلار هزينه در
بردارد. آن هم در شرايطي كه ما فقط يك درصد گاز گلخانهاي وارد جو ميكنيم،
ولي امريكا با وجود انتشار 15درصد گاز گلخانهاي از اين توافقنامه خارج
شد. جالب آنكه برخي از كشورهاي رقيب ايران در منطقه همچون قطر، عراق و
عربستان كه مانند ما منابع نفتي دارند، تعهداتي به مراتب كمتر و
هوشمندانهتر از ايران در توافقنامه پاريس دادهاند و تعهدات خود را مشروط
به شرايط متعددي كردهاند تا منافع اقتصاديشان تأمين شود. از همه مهمتر
برخلاف ادعاهاي سازمان حفاظت محيطزيست اين توافق الزامآور است و همين
الزامآور بودن خطر افزايش تحريمها را براي ايران به دنبال دارد. با چنين
اوصافي از توافقنامه پاريس نداشتن قوت تميز اعضاي خانه ملت ميان
مونوكسيدكربن به عنوان گازي خطرناك و آلاينده و دياكسيدكربن به عنوان
گازي گلخانهاي دور از ذهن نيست.
پنهانكاري سند توافقنامه پاريس
خليل
كرمي، پژوهشگر علوم جوي و آب و هوايي درباره ابعاد مختلف توافقنامه پاريس،
تبعات آن را براي جمهوري اسلامي ايران با اشاره به اينكه توافقنامه پاريس
هنوز در كشور ما به تصويب نرسيده است، ميافزايد: در نامه ارسالي مركز
پژوهشها و شوراي نگهبان كه در رابطه با رد توافقنامه پاريس ارسال شد به
ايراد محتوايي اشاره نشده چون ( Indc سند مشاركت ملي مدنظر) هنوز به مجلس
ارائه نشده است. سازمان محيطزيست هم بعد از اين انتقادات شوراي نگهبان و
مركز پژوهشها اعلام كرده كه اين توافقنامه فاقد پيوست است.
الزام به پرداخت خسارت يا تحريم
اين
كارشناس مسائل محيطزيست درباره الزامات توافق پاريس ميگويد: زمينههاي
حقوقي متعددي براي موضوعات محيطزيستي در دنيا به وجود آمده كه يكي از آنها
توافقنامه پاريس است و احتمال تبعات متعدد آن براي كشورهاي عضو وجود دارد.
در حال حاضر نيز كشورهاي توسعهيافته و غربي در پي زمينهچيني و
آمادهسازي افكار عمومي براي اين طرح هستند و هر پديده جوي و طبيعي را به
گازهاي گلخانهاي ربط ميدهند. بر اين اساس كشورهاي خسارت ديده از بلايايي
همچون طوفان كاترينا با ارتباط دادن آن به موضوع گازهاي گلخانهاي
ميتوانند از ما به عنوان توليدكننده گاز گلخانهاي خسارت بگيرند! كرمي
تأكيد ميكند: ممكن است اركان سازمان ملل يا توافقنامه پاريس در صورت عدم
اجراي تعهدات كشورهاي عضو، گزارشهايي را به شوراي امنيت ارائه دهند و در
هر صورت الزامآور بودن يا وجود تحريمها يا مشكلات را بهدنبال داشته
باشد.
اشتباه نمايندگان از يك تشابه اسمي
اين
كارشناس با اشاره به تفاوت گازهاي گلخانهاي و آلايندههاي جوي ميافزايد:
يك گاز مونوكسيدكربن وجود دارد كه كاملاً سمي محسوب ميشود، اما از آن
طرف گاز دياكسيدكربن هم در هوا وجود دارد كه نهتنها مضر نيست، بلكه براي
رشد گياهان كاملاً ضروري است، اما اين دو با يكديگر تشابه اسمي دارند.
نبايد به اشتباه منوكسيدكربن، ذرات معلق، اكسيدهاي گوگرد با گازهاي
گلخانهاي را يكي دانست، اما متأسفانه برخي نمايندگان در مجلس اين موضوعات
را با يكديگر اشتباه گرفتند و تصور كردند كه توافقنامه پاريس به گازهاي
آلودهكننده هواي كلانشهرها ربط دارد، در حالي كه به هيچ عنوان اينطور
نيست. از همه جالبتر اينكه توافقنامه پاريس از سوي كميسيونهاي انرژي،
اقتصاد و امنيت مجلس شوراي اسلامي مورد بررسي قرار نگرفته و فقط در كميسيون
كشاورزي بررسي شده است.
اگرچه دولت توافق پاريس را امضا كرده و
با پنهانكاري مرسوم خود كار را به جلو برده، اما هنوز اين توافقنامه مهر
تأييد شوراي نگهبان را نگرفته پس شايد بتوان اميدوار بود.