اگر روحیه جهاد و شهادت گسترش یابد گرایش به شرق و غرب رخت برخواهد بست .
شب آشفته شاه پیر و بیمار عربستان و ولیعهد جوان و جاه‌طلب سعودی با
انتشار خبرهای ضدونقیض درباره حادثه وقوع تیراندازی شروع شد؛ حادثهای که
میرفت تا به وقوع یک نوع کودتا در این کشور تبدیل شود. در ساعات پایانی
شنبه‌شب فضای مجازی با انتشار یک ویدئو منفجر شد؛ ویدئویی که از تیراندازی
در کاخ ملک سلمان و محل استقرار محمد بن‌سلمان حکایت داشت. اخبار تکمیلی از
انتقال ملک سلمان و فرزندش محمد از کاخ العوجا واقع در شمال غرب ریاض به
یک پایگاه نظامی و بسته شدن آسمان پایتخت به روی همه پروازهای تجاری و
نظامی حکایت می‌کرد. کاربران سعودی با انتشار ویدئوهایی که در آن صدای
تیراندازی ممتد به گوش می‌رسد، هشتگ‌های #اطلاق _ نار _فی _حی _الخزامی و
#هروب_الملک_سلمان راه‌اندازی کردند. توئیت‌های معارضان آلسعود نیز هر چند
احتمال وقوع کودتا در عربستان را می‌داد اما سکوت معنادار و واکنش
دیرهنگام مقامات امنیتی عربستان در مقابل این مساله، اذهان عمومی را به سمت
جدیت آن سوق می‌داد. بالاخره مقامات عربستان 2 ساعت پس از وقوع حادثه سکوت
خود را شکستند و سخنگوی پلیس منطقه ریاض عربستان وقوع تیراندازی در کاخ
العوجا در منطقه الخزامی را تایید و اعلام کرد پلیس ساعت ۱۹:۵۰ روز شنبه به
وقت محلی به پرواز درآمدن یک هواپیمای کوچک بی‌سیم تفریحی را در محله
الخزامی ریاض رصد کرده است اما محل برخاستن این پهپاد مشخص نیست. وی ادامه
داد: یک هواپیمای بدون سرنشین تفریحی بدون مجوز در این منطقه در حال پرواز
بوده و نیروهای امنیتی مطابق با دستوراتی که گرفته، در این زمینه اقدام
کرده‌اند. براساس گزارش خبرگزاری عربستان، مقام‌های سعودی در حال انجام
بررسی‌های لازم درباره وضعیت به‌وجود آمده هستند. خبرگزاری رویترز نیز به
نقل از یک مقام سعودی گزارش داد، نیروهای امنیتی به سمت این پهپاد تفریحی
در نزدیکی کاخ سلطنتی در محله الخزامی در ریاض تیراندازی کردند. این مقام
سعودی افزود: ملک سلمان پادشاه عربستان در زمان ساقط کردن این پهپاد در کاخ
حضور نداشت بلکه در زمین‌های زراعی خود در الدرعیه بود.
برخی منابع با استناد به انتشار عکسی از تارنمای تخصصی رصد پروازی «فلایت
رادار 24» به عنوان سند پرواز یک فروند هواپیمای GLF4 به‌عنوان آمبولانس
هوایی سلطنتی عربستان از داخل ارگ سلطنتی ریاض آن هم بلافاصله پس از آغاز
تیراندازی‌ها، آن را نشانه خارج کردن شاه و ولیعهد از پایتخت می‌دانند.
«غانم الدوسری»، فعال حقوق بشری عربستانی که در تبعید به سر می‌برد، در
توئیتی نوشت ملک سلمان به مخفیگاهی در پایگاه نیروی هوایی منتقل شده است.
یک مقام ارشد سعودی در ادامه اعلام کرد قوانینی را به کار خواهند بست تا بر
استفاده از پهپادهای تفریحی و اسباب‌بازی نظارت و محدودیت اعمال کند.
منابع سعودی اما برای حفظ آبرو بعد از تیراندازی شدید، مدعی شدند روی این
پهپاد، یک دوربین جاسوسی نصب بوده است. آنچه مایه شگفتی است این است که چرا
نیروهای امنیتی این هواپیمای اسباب‌بازی را با استفاده از تجهیزات
الکترونیکی سرنگون نکردند و به سمت آن تیراندازی کردند؟
حمله به کاخ سلمان با خمپاره‌انداز
همزمان با انتشار موجی از اخبار و شایعات درباره شب آشفته سلمان و پسرش در
کاخ العوجا، «مجتهد» کاربر و فعال رسانه‌ای مشهور عربستانی ابعاد دیگری از
این حادثه را فاش کرد. مجتهد در صفحه کاربری خود در توئیتر نوشت: حمله به
قصر پادشاهی توسط خودروهایی انجام شده که خمپاره‌اندازهای 50 میلیمتری حمل
می‌کردند.
مجتهد افزود، داستانی که حکومت عربستان از این حمله می‌گوید برای رفع حرج
ساخته شده و اطلاعات بیشتر را بزودی اعلام می‌کند. وی در پست بعدی تایید
می‌کند برخی منابع در داخل خاندان سلطنتی می‌گویند هدف حمله شخص محمد
بن‌سلمان بوده و 7 تن از طرفین در این درگیری کشته شده‌اند. مهاجمان
گریخته‌اند و شاید مهاجمان از پهپاد هم کمک گرفته باشند و این تیراندازی یک
ساعت ادامه داشته است.
سناریوهای مطرح درباره حادثه تیراندازی
آنچه باعث رد شدن ادعاهای مقام‌های ریاض درباره این پهپاد شده، این است که
اگر داستان واقعا شلیک به یک اسباب‌بازی بوده، استفاده از این حجم آتش چه
دلیلی داشت. آیا شلیک تنها چندگلوله برای از بین بردن این وسیله کافی نبود
یا اینکه چرا ملک سلمان بلافاصله به یک پایگاه نیروی هوایی در مرکز شهر
ریاض منتقل شد؟ و اینکه این پهپاد تفریحی این موقع شب و در اطراف کاخ
پادشاهی چه می‌کرده است؟ صرف‌نظر از اینکه آیا روایت پلیس عربستان و ماجرای
هلی‌شات یا آتش‌بازی در کاخ پادشاهی العوجا صحیح است یا نه، نکاتی چند در
این زمینه محل تامل است که در ذیل به آن پرداخته می‌شود:
اول- شکنندگی امنیتی عربستان: حادثه شنبه‌شب ریاض نشان می‌دهد هیچ جایی در
عربستان امنیت ندارد و ظاهر شکننده اقتدار عربستان با وجود ادعای پادشاه و
بویژه ولیعهد سعودی هر لحظه در معرض تهدیدات جدی قرار دارد. این شکنندگی
امنیتی تنها چند روز پس از اجلاس الظهران عربستان رخ داده است؛ اجلاسی که
از ترس حملات موشکی انصارالله به جای ریاض در الظهران برگزار شد که این
مساله نیز حکایت از عدم استحکام امنیتی ریاض با وجود ادعاهای نهاد پادشاهی
دارد. کاربری در این‌باره نوشته است: ادامه خشونت در ریاض، پایتخت عربستان
وحشت شهروندان را به‌دنبال داشته است.
دوم- احتمال کودتا: تاخیر بیش از 2 ساعت سعودی‌ها در واکنش به حادثه این
احتمال را تقویت می‌کند که اصل ماجرا چیزی غیر از آن است که ادعا می‌شود.
به باور برخی کارشناسان، ورود آسان و بیدغدغه هلیشاتها یا پهپادها به
محیط قصر پادشاهی و تهدید امنیت شاه و ولیعهد سعودی می‌تواند با احتمال
بروز یک کودتا ارتباط داشته باشد. در این بین بازار شایعاتی چون زخمی شدن
ملک سلمان، شاه سعودی و انتقال او به بیمارستان، کشته شدن 6 نفر در
تیراندازی‌ها از جمله 5 تبعه خارجی (2 آمریکایی، 2 انگلیسی و یک
استرالیایی) و همچنین انتقال ولیعهد سعودی به فلسطین اشغالی نیز داغ بود.
در همین ارتباط، یک کاربر سعودی در صفحه توئیتر خود نوشت که ماجرا یک
عملیات اطلاعاتی برای شناسایی افراد متمایل به کودتا بوده و در ساعات
آینده دستگیری‌هایی صورت خواهد گرفت. در همین حال، روزنامه اورشلیم‌پست هم
گفته که برخی از منابع با انتشار تصاویر و ویدئوهایی از صحنه درگیری در
توئیتر گفته‌اند که این تیراندازی بخشی از یک پروژه کودتا علیه ملک سلمان
بوده و شاه سعودی نیز از محل اقامتش فراری داده شده است. روزنامه عبری‌زبان
معاریو نیز ادعا کرد، درگیری‌هایی در داخل یکی از کاخ‌های سلطنتی در ریاض
رخ داده و به نظر می‌رسد درگیری بین شاهزادگان سعودی باشد. خبرگزاری
آمریکایی آسوشیتدپرس نیز اخباری درباره کشته شدن 6 تن در ریاض منتشر کرد که
2 تن آمریکایی، 2 تن انگلیسی، یک تن استرالیایی و یک تن عربستانی
بوده‌اند. یک معارض رژیم سعودی در این‌باره نوشته است: به نقل از یک منبع
در دربار: تلاش برای کودتا را افسران طرفدار محمد بن‌نایف (ولیعهد برکنار
شده) انجام داده‌اند و پادشاه و ولیعهد همچنان در حالتی از رعب و وحشت شدید
از ترس موفقیت تلاش‌های آینده به‌سر می‌برند. کاربر دیگری از کشته شدن 8
نفر از نیروهای گارد پادشاهی سعودی در جریان حمله مسلحانه به کاخ العوجا
در ریاض خبر داده است. کاربری با عنوان فارس نوشته است: خبر قطعی از کاخ
الخزامی، کشته شدن سلمان یا کشته شدن بن‌سلمان، کودتای نظامی در ریاض.
سوم- یمنی بودن پهپاد: دستیابی جنبش انصارالله یمن به فناوری ساخت
موشک‌های بالستیک و اخیرا ساخت هواپیماهای بدون سرنشین دور پرواز (پهپاد)
باعث شده که برخی‌ها فرضیه واقعی و در عین حال یمنی‌بودن این پهپاد را مطرح
کنند، چرا که توانایی موشک‌های یمنی حتی باعث شد میزبانی بیست و نهمین
نشست سران اتحادیه عرب از ریاض به ظهران در شرق عربستان منتقل شود. یکی از
واکنش‌های مردم عربستان به اوضاع شنبه‌شب در ریاض هم به همین توانمندی
مربوط می‌شد. چنانکه بعد از شروع تیراندازی عده زیادی این حمله را به حملات
موشکی یا حمله پهپادهای یمنی مربوط کردند. کاربری اینگونه نوشته است:
دیروز موشک‌های حوثی‌ها (انصارالله) ریاض را تهدید می‌کرد و امروز
تیراندازی در محله الخزامی و فردا؟ مسیر سقوط ادامه دارد متأسفانه.
چهارم- مخالفان داخلی بن‌سلمان: ولیعهد سعودی این روزها مخالفان متعددی در
داخل و خارج دارد؛ از شاهزادگان معزول از قدرت تا بازداشت‌شدگان خاندان
سلطنتی به‌دست ولیعهد، از مسلمانانی که در پیوند با آرمان فلسطین، بن‌سلمان
را عامل اسرائیل و مؤید مشروعیت رژیم صهیونیستی می‌دانند تا مخالفان داخلی
او که با سیاست‌های سکولار به‌اصطلاح توسعه‌مدار او مخالفت شدید دارند.
گفتنی است که این نخستین حادثه از این دست نبوده است؛ تدابیر امنیتی طی
ماه‌های اخیر در اطراف کاخ‌های پادشاهی در عربستان تشدید شده بود. در اکتبر
گذشته هم یک فرد مسلح به 2 محافظ سعودی تیراندازی کرده بود که 3 نفر در
ورود به کاخ پادشاهی در جده زخمی شده بودند. نیروهای امنیتی محافظ کاخ
پادشاهی توانسته بودند این فرد مسلح را که یک شهروند سعودی 28ساله بود، در
حالی که یک کلاشنیکف و 3 بمب به‌همراه داشت به‌قتل برسانند. در کل می‌توان
اینگونه خلاصه‌بندی کرد که پس از حادثه شنبه‌شب می‌توان انتظار داشت میزان
فشارهای رژیم آلسعود بر مردم عربستان به بهانه حفظ جان خاندان سعودی
افزایش یابد و درعین حال دلارهای حاصل از نفت و زیارت بیش از پیش سر از
جیب کمپانی‌های تولید سلاح غربی درآورد.
تمهیدات ویژه در پی حادثه تیراندازی
در پی حادثه تیراندازی در نزدیکی کاخ سلطنتی عربستان در محله الخزامی در
ریاض و به پرواز درآمدن یک هواپیمای بی‌سیم تفریحی بدون مجوز، وزارت کشور
عربستان دیروز اعلام کرد کسانی که می‌خواهند از چنین پهپادهایی استفاده
کنند باید مجوز لازم را داشته باشند.
وزیر خارجه بحرین اعلام کرد باید یک درخواست دیگر به ۱۳ درخواست قبلی کشورهای محاصره‌کننده قطر اضافه شود که همان محاکمه شبکه الجزیره قطر است. خالد بن احمد آل‌خلیفه گفته بود هجمه رسانه‌ای قطر به اجلاس سران عرب در ظهران و اهانت‌هایش به شخص پادشاه عربستان ادامه داشته و دال بر این است که قطر جایی در این اجلاس نداشته است. کاهش سطح روابط دیپلماتیک دوحه با ایران، بستن پایگاه نظامی ترکیه در قطر و تعطیلی شبکه الجزیره از بارزترین شرط‌ها هستند.
