در طب سنتي خوراکي هاي سرد ارزش غذايي منفي در شخص ايجاد کرده و خوردن آنها سبب رخوت ، سستي ، ضعف عمومي ، رنگ پريدگي ،بي حالي ، کم حوصلگي ، کاهش نيروي جنسي ، پرخوابي و غيره مي شود بر عکس خوردن غذاهاي گرم باعث بالا رفتن فشارخون ، برافروختگي چهره ،کم خوابي ، جوش صورت و احتمالاً کهير و جوشهاي چرکي خواهد شد .
در
طب سنتي ايران هر فرد حالت و طبيعت مزاج يا ارگانيسم بدن خود را نسبت به
غذاهاي سرد يا گرم تشخيص مي دهد و در مصرف آنها رعايت اعتدال را مي نمايد
تا دچار عوارض گوارش و غيره نگردد .
عدم هماهنگي بين مزاج و غذا - طبق اعتقاد طب سنتي ايران - موجب اختلال در
اندام هاي داخلي مثل قلب و ريه شده و شخص احساس بيماري می نمايد . امروزه
با پيشرفت پزشکي و کشف علت بيماريها اين عقايد کنار گذاشته شده و کمتر مورد
استفاده قرار مي گيرند[1 و 3] .
پيشينيان گرمي را به خوراکي هاي طبيعي انرژي دهنده اطلاق مي کردند ( که شامل شيرين مزه ها مانند عسل و تندمزه ها مانند فلفل است ) و با مصرف آنها علائم يا عوارض گرمي ايجاد مي شود که عبارتند از : عوارض پوستي (جوش و خارش و ... ) گلودرد ، سوزش ادرار ، تلخي زبان ، عوارض کبدي ، بدبويي عرق ، چاقي موضعي ، چرب شدن پوست سر ، افزايش احتمال مذکر شدن جنين ، تقويت حافظه ، خشک شدن بيني و دهان ، ايجاد يبوست ، افزايش ميل جنسي .
آنتي بيوتيک ها و پني سيلين داراي طبع گرم هستند ، از سوي ديگر خوراکي هاي
طبع سرد فاقد انرژي و حرارت هستند ( شامل خوراکي هاي ترش مزه مانند مرکبات و
بي مزه مانند خيار و هندوانه ) که با مصرف آنها ، عوارض و علائم سردي
ايجاد و مشاهده مي شود که عبارتند از :
آبريزش دهان ، خواب زياد ، سستي و بي حالي ، نمناکي پوست ، افت فشار خون ،
سرگيجه ، تهوع ، کم اشتهايي ، اسهال و استفراغ ، سياهي رفتن چشم ، کاهش
ميل جنسي ، ريزش مو ، بالا رفتن احتمال مؤنث شدن جنين ، ضعف حافظه ، نازايي
، درد هاي عضلاني ، خواب رفتن اعضاء ، کسي که داراي طبعي گرم است ، يعني
مزاج وي با خوراکي هاي پر حرارت ( شيرين يا تند ) سازگار است . با خوردن
سردي ( گوجه فرنگي ، هندوانه و ... ) به اصطلاح سردي اش مي کند که با صرف
کمي گرمي مانند نبات داغ يا عرق نعناع بهبود مي يابد . از سوي ديگر ، کسي
که مزاج وي با خوراکي هاي کم حرارت ( ترش ، بي مزه ) سازگاري دارد با مصرف
گرمي مانند ( مربا ، حلوا و ... ) به اصطلاح گرمي اش مي کند که با مصرف
سودي مانند (هندوانه ، عرق کاسني ، دوغ ترش و ... ) بهبود مي يابد .
خوراکي هاي تلخ مزه در هر دو دسته ي گرمي و سردي مشاهده مي شوند و نمي
توان خوراکي ها را صرفاً از روي سرد بودن در حکم گرمي يا سردي دانست .
خوراکي ها با حرارت دادن و جوشاندن رو به گرمي سير مي کنند .[2]
منابع:
1-تحریریه علمی ایران سلامت(http://forum.iransalamat.com/)
2- سایت راسخون (http://www.rasekhoon.net) نويسنده :دکتر سحر محمد نژادي
3- سایت مرجع متخصصین ایران(http://www.irexpert.ir/) نویسنده: دکتر سمانه برات خوئی