کد خبر: ۹۹۰۶۰
تاریخ انتشار: ۱۲ دی ۱۳۹۵ - ۰۸:۲۹
یکی از مهمترین آموزه های قرآنی "امر به معروف و نهی از منکر" است. اهمیت و لزوم اهتمام همه مسلمانان به دو واجب امر به معروف و نهی از منکر به روشنی از قرآن کریم استفاده می شود
به گزارش بسیج جامعه زنان استان فارس، یکی از مهمترین آموزه های قرآنی "امر به معروف و نهی از منکر" است. اهمیت و لزوم اهتمام همه مسلمانان به دو واجب امر به معروف و نهی از منکر به روشنی از قرآن کریم استفاده می شود که در این  باره به چند آیه از قرآن کریم استناد می کنیم.


***کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّة أُخْرِجَتْ لِلنّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لَوْ آمَنَ أَهْلُ الْکِتابِ لَکانَ خَیْراً لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَ أَکْثَرُهُمُ الْفاسِقُونَ " 110 / آل عمران"
 
ترجمه:
شما بهترین امتى بودید که به سود انسان ها آفریده شده اید; (چه این که) امر به معروف و نهى از منکر مى کنید و به خدا ایمان دارید، و اگر اهل کتاب (به چنین برنامه و آئین درخشانى) ایمان آورند، براى آنها بهتر است! (ولى تنها) عده کمى از آنها با ایمانند; و بیشتر آنها فاسقند.

 آیه 110 سوره آل عمران به همه ی مسلمانان خطاب می کند و آنان را بهترین امتی معرفی می کند که در میان انسان ها آفریده شده اند. روشن است که برتری مسلمان ها بر دیگر امتها به دلیل رواج امر به معروف و نهی از منکر در بین آنها و ایمان واقعی به خداست و مسلمانان تا زمانی یک امت  ممتاز محسوب می گردند که  دعوت به سوی نیکی ها . مبارزه با فساد را فراموش نکنند و اگر روزی این وظیفه را فراموش کنند دیگر بهترین امت نخواهند بود.

ممکن است این سوال به ذهن برسد که چرا در آیه 104 همین سوره امر به معروف و نهی از منکر وظیفه گروه خاصی از مسلمانان بیان شده اما این آیه همه مسلمان ها را مخاطب قرار داده است ، در پاسخ باید گفت که آیه 110 به مرحله فردی اشاره دارد که محدوده آن دل و زبان و است و همه مسلمان ها در این مرحله موظفند که امر به معروف و نهی از منکر کنند اما برخورد قانونمند با منکرات که گاهی با اعمال زور و قانون همراه است از شئون حکومت اسلامی و حاکم شرع است و بدون اجازه حاکم شرع هیچ شخصی مجاز به امر به معروف و  نهی از منکر عملی نیست. به هر حال امر به معروف و نهی از منکر وظیفه دینی بسیار مهمی است که ضامن سلامت و سعادت جامعه است. امام باقر(ع) در اهمیت این موضوع می فرماید: امر به معروف و نهی از منکر واجب بزرگ الهی است که بقیه واجبات به وسیله آن برپا می شود و بوسیله آن راهها امن، کسب و کار مردم حلال و حقوق افراد تامین میگردد و در سایه آن زمین ها آباد می شود و از دشمنان انتقام گرفته می شود و در پرتو آن همه کارها سامان می یابد.

امام علی(ع) نیز در اهمیت این وظیفه دینی فرموده است: همه اعمال نیکو و جهاد در راه خدا در کنار امر به معروف و نهی از منکر چون انداختن قطره ای است بر دریای مواج و پهناور. باید دانست که امر به معروف و نهی از منکر هیچ منافاتی با آزادی و اختیار خدادادی انسان ها ندارد و در حقیقت  ضامن زندگی سعادتمندانه انسان ها همراه با آزادی آنهاست.

پیامبر اکرم(ص) این نکته را به زیبایی چنین بیان فرموده است: یک فرد گناهکار در میان مردم هماننند کسی است که با جمعی سوار کشتی شود و هنگامی که در وسط دریا قرار گیرد تبری بردارد و به سوراخ کردن جایی بپردازد که در آن نشسته است. اگر به و اعتراض کنند در جواب بگوید که من در سهم خود تصرف می کنم اگر دیگران او را از این عمل خطرناک باز ندارند طولی نمی کشد که آب دریا به داخل کشتی نفوذ می کند و یکباره همگی غرق می شوند.پیامبر(ص) با این مثال جالب منطقی بودن وظیفه امر به معروف ونهی از منکر را مجسم می کند و حق نظارت فرد بر اجتماع را یک حق طبیعی می داند که ناشی از پیوند سرنوشت هاست.

***یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ لایَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُمْ إِلَى اللّهِ مَرْجِعُکُمْ جَمیعاً فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ " 105 / مائده"
 
ترجمه:
اى کسانى که ایمان آورده اید! مراقب خود باشید! اگر شما هدایت یافته اید، گمراهى کسانى که گمراه شده اند، به شما زیانى نمى رساند. بازگشت همه شما به سوى خداست; و شما را از آنچه عمل مى کردید، آگاه مى سازد.

از آیه 105 سوره مائده بعضی چنین پنداشته اند که میان این آیه و دستور امر به معروف و نهی از منکر که از دستورهای قاطع و مسلم اسلامی است نوعی تضاد وجود دارد زیرا این آیه می گوید اگر شما مواظب حال خویشتن باشید انحراف دیگران اثری در وضع شما نمی گذارد. بعضی از راحت طلبان نیز هنگامی که سخن از دو فریضه بزرگ امر به معروف و نهی از منکر به میان می آید برای شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت به این آیه استناد می کنند و معنی آن را تحریف می کنند. در حالی که با کمی دقت می توان دریافت که تضادی میان این دو دستور نیست. زیرا اولا ای آیه می گوید حساب هر کس جداست و گمراهی دیگران مانند نیاکان و غیرنیاکان لطمه ای به هدایت افراد هدایت یافته نمی زند، حتی اگر برادر هم باشند یا پدر و فرزند.. بنابراین شما از آنها پیروی نکنید و خود را نجات دهید.ثانیا این آیه اشاره به موقعی می کند که امر به معروف و نهی از منکر کارگر نمی شود یا شرایط تاثیر آن جمع نیست .گاهی بعضی افراد چنین مواقعی ناراحت می شوند که تکلیف ما در این حال چیست؟ قرآن به آنها پاسخ می دهد که برای شما هیچ نگرانی وجود ندارد زیرا وظیفه خود را انجام داده اید و آنها نپذیرفته اند یا زمینه پذیرش در آن ها وجود نداشته و بنابراین زیانی از این ناحیه به شما نخواهد رسید.

در روایتی نقل شده  که پیامبر(ص) درباره این آیه سوال کردند و ایشان فرمودند: امر به معروف و نهی از منکر کنید اما هنگامی دیدید مردم دنیا را مقدم داشته و بخل و هوای نفس بر آدم ها حکومت میکند و هر کس تنها رای خود را می پسندد( و گوشش بدهکار سخن دیگران نیست) به خویشتن بپردازید و عوام را رها کنید.

 

اتمام متن/

نام:
ایمیل:
* نظر: