حجاب از منظر کتب صاحبنظران

 سرمایه فکری استاد مطهری 
در فضای آن روزهای انقلاب اسلامی که بحث‌های در رابطه با حجاب زنان بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته بود، گذشته از انحراف‏های عملی فراوانی که در زمینه حجاب به وجود آمده بود، این مسئله و دیگر مسائل مربوط به زنان، وسیله‏ای در دست برخی افراد ناپاک شده بود تا بتوانند بر ضد دین مبین اسلام تبلیغات منفی ‏کنند. 

 

 

به همین خاطر استاد مطهری که همواره چشم بینای انقلاب اسلامی بودند، به سراغ تالیف کتابی در رابطه با حجاب رفت که بعدها «مسئله حجاب» نام گرفت. این کتاب در دو بخش تالیف شده است. در بخش اول ابتدا مسئله پوشش زن از نگاه سایر ادیان و ملت‌ها بررسی می‌شود، سپس به عده‏ای که طرفدار بی‏حجابی زن و نشست و برخاست او با مردان بیگانه در جامعه هستند، پاسخ می‏دهد و در بخش دوم، به سراغ بررسی مقوله حجاب خارج از عرف که منجر به خانه نشینی زن می‌شود، رفته است. دیدگاهی که صاحبان آن معتقدند، زنان باید حتی چهره و دست خود را از نامحرم بپوشانند و به خانه‏نشینی زن عقیده دارند.  

 

 

استاد مطهری در این کتاب هر دوی این دیدگاه‌ها را رد می‌کند و با دلایل و استدلال‌هایی محکم، ثابت می‏کند که نظر اسلام، حفظ حریم و حضور باوقار زن در جامعه با پوشش مناسب است و نه هیچکدام از این دو تفکر اشتباه. 

کتاب «مسئله حجاب» همواره یکی از اصلی ترین منابع مربوط به بحث حجاب است که مورد استفاده و استناد محققین و دانشجویان زیادی قرار گرفته و می‌گیرد. 

 بی حجاب، به حجاب بپردازیم 
«زمانی که روسری اقتصاد کمی کنار رفت و مانتوی سیاست کمی تنگ و کوتاه شد و نظام اداری چکمه پوشید و سیستم قضایی گردن و بازویش را برهنه کرد، به طور طبیعی این واقعیت های تلخ در تصویر زنان کوچه و خیابان خودشان را نشان می دهند. قضیه همین قدر ساده است. باور کنید...» 

این بخشی از مقدمه کتابی است که سعی کرده بی‌پرده و بدون تعارف به موضوع حجاب و معضلات آن در جامعه فعلیمان بپردازد و همین موضوع باعث شده است که حجت الاسلام محمدرضا زائری، نام «حجاب بی حجاب» را برای کتابش انتخاب کند. 

جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی حجاب محور اصلی هشت مقاله موجود در این کتاب 107 صفحه‌ای است که علاوه بر بررسی این موضوعات به معرفی و بررسی عملکرد یکی از مؤسسات موفق در طراحی و تولید حجاب اسلامی برای دختران نوجوان در بیروت، پرداخته است تا علاوه بر مورد خطاب قراردادن بانوان، تمام فعالان فرهنگی کشور را به افزایش تحقیق و مطالعه در رابطه با این حکم مهم اسلامی تشویق کند. 

در واقع همانگونه که زائری در پیشگفتار کتابش می‌گوید: «اهمیت حجاب از جهات مختلف، اقتضا می کند که با نگاهی جامع بدان پرداخته شود و چه در مقام پژوهش و چه در مقام آسیب شناسی و سیاست گذاری برای ترویج و تبلیغ از زاویه حیثیت اجتماعی و فرهنگی خاص آن مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد...» 

 نقش و رسالت زن 
یکی از بحث‌های مهمی که همواره در ادیان مختلف مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد، بحث نقش و رسالت زن به عنوان مهمترین رکن جامعه در ترویج و تحکیم پایه‌های عفت و حیا در جامعه است. 
به همین خاطر دانستن نظرات مقام معظم رهبری در رابطه با این موضوع به عنوان رهبری جامعه که علاوه بر جنبه سیاسی، رهبری مذهبی مردم را نیز بر عهده دارند؛ بسیار مفید و پر اهمیت است.
 
جلد اول کتاب «نقش و رسالت زن» به همین موضوع پرداخته است و نظرات مقام معظم رهبری را در ارتباط با موضوع عفاف و حجاب در سبک زندگی ایرانی به طور کامل شرح داده است. 

در بخشی از این کتاب با عنوان «مقابله قاطع با بی احترامی نسبت به حجاب در دانشگاه ها» نظر مقام معظم رهبری در رابطه با جایگاه و اهمیت حجاب در دانشگاه‌ها آمده است: «محیط دانشگاه‌ها بسیار مهم است. در محیط دانشگاه ها خانم‌های دانشجو و استاد باید سعی کنند همین روحیه و فرهنگ اسلامی را ترویج کنند. اگر کسانی خدای ناکرده در دانشگاه‌های کشور هستند که نسبت به حجاب اسلامی و زنان و دانشجویان دختر مسلمان بی‌احترامی میکنند، به آنها اجازه ندهید افکار فاسد خود را منتشر کنند. محیط دانشگاه باید محیط اسلامی باشد. باید محیطی برای رشد انسان و زن اسلامی باشد.» 

گردآوری مطالب این کتاب بر عهده امیرحسین بانکی پور فرد است. وی در حال حاضر مدیرعامل موسسه شفا (شبکه فعالین ازدواج) است. 

  چرا غرب از حجاب می‌ترسد؟ 
وقتی خبر شهادت مروه شربینی به در برخی از رسانه‌ها مطرح شد، بسیاری از طرفداران غرب سعی بر سرپوش گذاشتن بر این جنایت داشتند و با این بهانه که دنیای غربی، دنیایی آزاد برای همه ادیان و باورهاست، این گونه جنایت‌ها را یک نوع تسویه حساب شخصی جلوه دادند. این در حالی است که عملکردهای بسیار تند و خشن برخی کشورهای غربی و در رأس آن فرانسه و آلمان علیه حجاب تبدیل به نوعی قانون در این کشورها شده است. قانونی که قرار است در عین بی قانونی حقوق مردم این سرزمین‌ها را در حق برخورداری از حجاب اسلامی نفی کند. 
دکتر علی غلامی که یکی از اساتید دانشگاه امام صادق(ع) است؛ به سراغ این موضوع رفته است و کتاب «مسأله حجاب در غرب (بررسی حقوقی- جامعه شناختی)» را در همین راستا تالیف کرده است. 

سیر کلی فصول چهارگانه این کتاب، به موضوعاتی همچون چرایی سیر تطور حجاب، دلایل رویگردانی از حجاب و مخالفت با آن در غرب، دلایل اقبال به حجاب در غرب و عملکردهای قانونی برخی کشورهای غربی در رابطه با حجاب پرداخته است و سپس ‌این روند قانونی و امنیتی با استفاده از مبانی خود غربی‌ها و مبانی حقوق بشری، ‌عقلی و فطری مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. 

 پیدایش حجاب از نظر پزشکی 
یکی از ابتکارات جالب در مورد مسائل دینی بررسی دلایل پزشکی آن‌هاست. موضوعی که می‌توان به وسیله آن و با استناد به آیات قرآن و کمک گرفتن از نکات پزشکی، شگفتی های علمی فراوانی را بیان کرد.

مجموعه «اولین دانشگاه و آخرین پیامبر» از مجموعه های بی نظیر پزشکی است که دکتر شهید، سید رضا پاک نژاد آن را تألیف نموده است. او در مقدمه کتاب خود هدفش از این کار را اینگونه شرح می‌دهد: «چند دهه قبل زمانی که برخی دچار غرب‌زدگی و علم‌زدگی بودند و بر طبل تعارض علم و دین می کوبیدند، یک پزشک تحصیل کرده دانشگاهی دست به کاری ابتکاری و بدیع زد وتصمیم گرفت تا رساله و دکترای پزشکی خود را به موضوع انطباق آموزه‌های اسلام با یافته‌های علمی روز قرار دهد...»

جلد 19 و 20 این مجموعه در ارتباط با موضوع حجاب است. مهمترین مسائلی که در این دو جلد بیان شده است عبارتند از: «حجاب در قرآن، علت پیدایش حجاب، چرا در نماز باید خود را پوشاند؟، دختر امروز، چشم چرانی، بی حجابی سبب پیشرفت علمی است؟، زیان‌های بهداشتی و غیر بهداشتی برهنگی، ضرر اقتصادی بی‌حجابی، آیا چادر داشتن؛ شرط ایمان و لازمه اعتقاد به مذهب است، آیا حجاب سد راه ترقی زن است؟، آیا بی حجابی سبب پیشرفت علمی و اجتماعی زنان می‌شود؟، دختران بی‌حجاب روشنفکرند و احساس غرور می کنند، آیا همه بی‌حجاب باشند کسی به کسی نگاه نمی‌کند؟ و ...» است. 

 بهم میاد؟! 
نگاه به وضعیت فعلی حجاب در جامعه‌مان نشان دهنده این است که این عرصه ایده‌ها و فکرهایی نو را برای ایجاد تغییر می‌طلبد. یکی از این ایده‌ها تبلیغ و نشر سخنان بانوانی است که روزی حجاب نداشته‌اند و حالا حجاب اسلامی را به عنوان برترین پوشش برای خود انتخاب کرده‌اند.

ایده کتاب «بهم میاد؟!» پرداختن به همین موضوع از زبان دختری 16 ساله و مسلمان است که در کشور استرالیا زندگی می‌کند و تا قبل از رسیدن به این سن همواره بدون حجاب در مدرسه و جامعه حضور پیدا می‌کرده است و حالا که تصمیم به انتخاب حجاب و پوشش اسلامی رفته است، درگیر اتفاقات و مسائل مختلفی می‌شود و البته این اتفاقات به او کمک می‌کنند که نسبت به تصمیم خود مصمم‌تر شود و بیش از پیش با با حقانیت حجاب اسلامی آشنا شود.

 

 

گذشته از این که نویسنده این کتاب «رنده عبدالفتاح»، زنی سنی است و حوادث آن را بیشتر از نگاه یک سنی بیان می‌کند ولی نوع نگاه ویژه و قابل تحسین او به مسئله حجاب و اینکه این مسئله، فقط موضوعی اعتقادی نیست و ابعاد فرهنگی، اجتماعی و .... آن بسیار در خور توجه است و نباید با آن همانند یک موضوع ساده برخورد کرد.

در بخشی از این کتاب جذاب که نشر آرما آن را منتشر کرده است، می‌خوانیم: «در مدرسه‌ هدایت، حجاب بخشی از یونیفرم‌مان بود. اما من به محض این‌که از در مدرسه پایم را بیرون می‌گذاشتم، آن را برمی‌داشتم؛ چون اصلا جگرش را نداشتم آن‌طوری در وسایل نقلیه‌ عمومی مانند اتوبوس یا تراموا قدم بگذارم... وقتی درس خواندن در هدایت را شروع کردم، از حجاب پوشیدن بدم آمد. سرم می‌خارید و از پوشیدن آن در زنگ ورزش به شدت تنفر داشتم. فکر می‌کردم که روی سرم ترسناک به نظر می‌رسد و در دو هفته اول همیشه گیسوهایم را حالت می‌دادم و می‌گذاشتم‌شان بیرون، طوری که هر کسی من را با آن وضع ببیند، بداند موهای قشنگی دارم. پریشان بودم، اما بعد از مدتی که با بچه‌های دیگر آشنا شدم، این کار به نظرم احمقانه آمد. کم‌کم به آن عادت کردم و دخترهایی را دیدم که آن را فول‌تایم و حتا داوطلبانه بیرون از مدرسه می‌پوشیدند. به خاطر شجاعت‌شان احترام زیادی برای آن‌ها قائل بودم. حتا کمی به آن‌ها حسودی‌ام می‌شد؛ چون من بلافاصله بعد از مدرسه می‌خواستم روسری‌ام را بکنم، ولی آن‌ها می‌توانستند کاملا آرام و حتا با افتخار سوار قطاری شوند که پر بود از دانش‌آموزان مدارس دیگر،‌ بدون این‌که حتا ذره‌ای تردید یا ترس داشته باشند. به نظر می‌رسید آن‌ها بسیار با هویت خودشان در صلح‌اند و هر کسی آن‌ها را می‌شناسد، در چارچوب‌های خودشان به آن‌ها احترام می‌گذارد...»

پایان خبر/224224