جمعه ۱۴ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۷:۴۱:۵۸
- روز تصویب برجام به نام «بدعهدی آمریکای جنایتکار» در تقویم رسمی ثبت شود
- نقشه آمریکایی برای مهندسی اجتماعی ایران
- حرکت خزنده نفوذی ها به داخل ساختارهای نظام
- هشت سنت غلط ازدواج از نگاه رهبر انقلاب
- عکس نوشته/ جریان FATF چیست؟
- 10 نکته اساسی در خصوص اهداف آمریکا با راهبرد FATF علیه انقلاب اسلامی
- پروژه ویژه نفوذ این بار برای کودکان و نوجوانان ایران
طوفان نمکی و ایجاد منطقه شبه کویری؛ حاصل خشکی اکوسیستم تالاب بختگان
یادداشت و گفتگو
دکتر طاهره همیز:
در شرع مقدس اسلام توصیه شده که مرد کمبودهای اوایل زندگی را جبران کند تا همسرش از او راضی شود. البته اسلام به زنان نیز سفارش کرده است که در شرایط فقر و تنگدستی، با همسر خود سازگاری کنند.
با توجه به گزاره‌های مطروحه در شعار سال از سوی رهبر معظم انقلاب، به ارتباط تنگاتنگ این مفاهیم پی خواهیم برد که در راستای ایجاد این هماهنگی می‌بایست همه‌ی افراد جامعه نقش اثرگذار خود را ایفا کنند. در این بین، نقش زن به‌عنوان محور خانواده پررنگ به نظر می‌آید.
سرکار خانم طاهره همیز، استاد دانشگاه و مشاور خانواده که به ارتباط پیچیده و لاینفک اقتصاد و فرهنگ و نقش مکمل زن و مرد در این ارتباط توجه ویژه‌ای دارد، در اینباره چنین گفت:
مقام معظم رهبری در نام‌گذاری امسال، اقتصاد و فرهنگ را مقدم بر عزم ملی و مدیریت جهادی مطرح کردند. پیغمبر (ص) نیز فرموده‌اند: «کَادَ الْفَقْرُ أَنْ یَکُونَ کُفْرًا.» فقر می‌تواند زمینه‌ی ورود کفر را به جامعه فراهم کند. با این حساب، اقتصاد در حکم قوام جامعه است. پس باید از سلطه‌ی افراد لائیک غربی خارج شود؛ چراکه صرفاً به دنبال منافع دنیوی هستند و روابط انسانی را در نظر نمی‌گیرند. لذا لازم است اقتصاد با برنامه‌ریزی‌های داخلی اداره شود.
اقتصاد اسلامی و اقتصاد غربی تفاوت‌های بسیاری با هم دارند. برای مثال، اقتصاد در غرب رقابتی و با هدف سود بیشتر است، ولی در اسلام مقوله‌ای رفاقتی و با رعایت ملاحظات انسانی است. در قرآن، بلندترین آیه مربوط به مبحث قرض و تجارت است که قوانین بسیار پیچیده‌ای در آن نهفته است. این امر حاکی از اهمیت روابط اقتصادی نزد خداست. به این ترتیب، افراد هنگام قرض گرفتن برای رفع مشکل مالی بایستی آن را یادداشت کنند یا از کاتب کمک بگیرند و شاهدی نیز حضور داشته باشد. قوانین آن بسیار پیچیده است که تدریس آن حدود یک ترم دانشجویی، نزدیک به شش ماه، زمان می‌برد.
همچنین خداوند در آیه‌ی 36 سوره‌ی نور از خانه‌ای به نام بیت‌الله یاد می‌کند که در توصیف صاحبان آن می‌فرماید: «رِجَالٌ لَا تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ» این آیه نشان می‌دهد که اقتصاد به‌راحتی می‌تواند انسان‌ها را به خود مشغول کند و اصل زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. اما خانواده‌ای که در بیت‌الله زندگی می‌کنند، به‌وسیله‌ی تجارت و بیع از ذکر خدا غافل نمی‌شوند. دقت کنید، خداوند حتی در بیت‌الله نیز بحث اقتصاد را مطرح کرده است. تجارت معامله‌ی دوطرفه و بیع یک‌طرفه است. علت اینکه مقام معظم رهبری کلمه‌ی اقتصاد را در ابتدای شعار امسال قرار داده‌اند، اهمیتی است که خداوند به اقتصاد و روابط انسانی می‌دهد.
اسلام تأمین معیشت خانواده را برعهده مرد قرار داده است. دلیل این مسئله چیست؟ زنان چگونه می‌توانند در بهبود اقتصاد خانواده نقش داشته باشند؟
نکته‌ی دیگر اینکه اقتصاد در خانواده به مرد سپرده شده است. بر اساس آیه‌ی 34 سوره‌ی نساء «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ» وظیفه‌‌ی مرد نفقه دادن به زن و تأمین نیازهای مالی او و فرزندان است. به این ترتیب، به برتری مدیریت او در اسلام تصریح شده است. علت دیگر این برتری آن است که فکر زن نباید درگیر مدیریت اقتصادی باشد. مثلاً وقتی زن باردار می‌شود، تأمین لباس و غذای بچه با مرد است، حتی اگر زن را طلاق داده باشد. به‌طور کلی، نفقه‌ی زن بر مرد واجب است؛ چه زن ثروتمند یا فقیر باشد و چه کارمند یا خانه‌دار. اگر مرد در عقد دائم از پرداخت نفقه سر باز زند، در روز قیامت از اعمال قبول او کاسته شده و بر اعمال همسر او می‌افزایند تا رضایت او به دست آید.
فرض کنید توانایی مالی مرد در اوایل زندگی با همسرش پایین باشد و در تنگدستی زندگی کنند، اما پس از مدتی این وضع بهبود یابد. جالب اینجاست که در شرع مقدس اسلام توصیه شده که مرد کمبودهای اوایل زندگی را جبران کند تا همسرش از او راضی شود. البته اسلام به زنان نیز سفارش کرده است که در شرایط فقر و تنگدستی، با همسر خود سازگاری کنند. حضرت زهرا (س) نیز از زنان می‌خواهد که هرگز شوهر خود را در برابر ناتوانی‌های مالی شرمنده نکنند.
از سوی دیگر، به مردان سفارش شده که مهریه‌ی زن را اوایل ازدواج بپردازند. این امر موجب می‌شود که زن بتواند کسب تجاری برای خود داشته باشد یا نیازهای طبیعی و شخصی خود را برطرف کند. مثلاً با این پول می‌تواند از خانواده‌اش حمایت کند؛ برای عمران و آبادانی اسلام هزینه کند یا به فقرا کمک نماید. این امر باید در جامعه فرهنگ‌سازی شود.
یکی از رسوم غلط ایرانی‌ها جهیزیه دادن است که براساس اسلام و قرآن برعهده‌ی مرد است. به عبارت دیگر، تهیه‌ی اساس‌البیت از وظایف مرد است. در حالی که جهیزیه در ایران به‌عنوان حمایت مالی از دختر و برای در مضیقه نبودن او داده می‌شود. تغییر این فرهنگ نیازمند زمان و اطلاع‌رسانی است تا مردم به نادرستی کار خود ایمان بیاورند. البته یکی دیگر از عوامل تدارک جهیزیه چشم‌وهم‌چشمی است که منجر به خرید لوازم گران و بی‌مصرف می‌شود. عامل دیگر نگرانی مادران از عدم رفاه دختران است. لذا تهیه‌ی لوازم خانه را خود متقبل می‌شوند و از این راه زحمات زیادی برای پدران به وجود می‌آورند.
