سبک زندگی اسلامی

زارع گفت: متأسفانه این الگوی مصرف نادرست در جامعه بیشتر در زندگی‌های شهری رایج است و در این میان نیز به ویژه آن دسته از خانواده‌هایی که از نظر مادی مرفه‌تر هم هستند، بیشترین سهم از خرید کالاهای لوکس یا مد روز را به خود اختصاص می دهند و به تبع آن حتی افرادی که نتوانسته‌اند به ثروت مناسبی هم دست یابند از خریدهای اسراف گونه استقبال می‌کنند.

مدرس دانشگاه نی ریز گفت: از آنجایی که هر خانواده دارای درآمد محدودی است، این امر به نوبه خود می‌تواند مشکلات اجتماعی و خانوادگی بسیاری را برای آنها ایجاد کند اما دین اسلام، دین اعتدال است و استفاده از زینت و زیبایی‌های طبیعت و اسباب و لوازم مناسب را نه تنها اجازه داده بلکه به آن توصیه و سفارش نموده است؛ لذا قرآن می فرماید: « و در آنچه خدا به تو داده، سرای آخرت را بطلب و بهره‌ات را از دنیا فراموش مکن و همانگونه که خدا به تو نیکی کرده، نیکی کن و هرگز در زمین در جستجوی فساد مباش که خدا مفسدان را دوست ندارد.»( قصص/سوره۲۸، آیه۷۷).

حسن زارع بیان داشت: از نظر مکتب جاوید اسلام، دلباختگی نسبت به امور دنیا و زرق و برق آن که در قالب تجمل‌گرایی ظاهر می‌شود محکوم است نه بهره گیری معتدل و حساب شده از نعمت‌های این جهان. تجمل‌گرایی آثار ویرانگر و منفی فراوانی را به دنبال دارد.

حسن زارع گفت: در چند سال اخیر فرمایشات مقام معظم رهبری درخصوص سبک زندگی، بسیاری را برآن داشت که در این زمینه تحقیقات گسترده‌ای را انجام دهند. لذا شاهد دو نوع سبک زندگی هستیم که شامل سبک زندگی غربی و سبک زندگی اسلامی هستیم.

وی ادامه داد: درواقع سبک غربی مبتنی بر سه اصل اومانیسم، سکولاریسم و لیبرالیسم بنا شده است. اومانیسم (humanism) در فارسی به صورت اصالت انسان، انسان‌گرایی، انسان‌مداری، آدمیت و خود بنیادی ترجمه شده است. این مکتب انسان را محور ارزش‌ها قرار می‌دهد یعنی اصالت به اراده و خواست او داده می‌شود. در این نظریه همه چیز از انسان شروع شده و به انسان نیز ختم می‌شود و هیچ حقیقتی برتر از انسان وجود ندارد بنابراین اومانیسم در مقابل مکتب دین که بر اساس خدا محوری می‌باشد قرار گرفته است . اومانیسم معتقد است که طبیعت سراسر از حقیقت ساخته شده، که ماده و انرژی اساس جهان است و ماوراءالطبیعه وجود ندارد. غیرواقعی بودن ماوراء الطبیعه به این معناست که اولاً در سطح بشری، انسان‌ها دارای روح غیرمادی و جاودان نیستند، و ثانیاً در سطح جهانی، عالم صاحب خدای غیرمادی و فناناپذیر نیست.

مدرس دانشگاه آزاد اسلامی نی‌ریز تصریح کرد: سکولاریسم عقیده‌ای است، مبنی بر جدا شدن نهادهای حکومت و کسانی که بر مسند دولت می‌نشینند، از نهادهای مذهبی و مقام‌های مذهبی. این تفکر به صورت کلی ریشه در عصر روشنگری در اروپا دارد. مفاهیمی مانند جدایی دین از سیاست، جدایی کلیسا و حکومت در آمریکا، و لائیسیته در فرانسه بر پایه سکولاریسم بنا شده‌اند. همچنین لیبرالیسم در معنای لغوی به معنی آزادی خواهی می‌باشد و به آرایه وسیعی از ایده‌ها و تئوری‌های مرتبط دولت اطلاق می‌شود که آزادی شخصی را مهم‌ترین هدف سیاسی می‌داند. بنابراین باید توجه کنیم که در یک کنش و واکنش فرهنگی قرار داریم که باید تلاش کنیم افکار غربی نتواند بر فرهنگ اسلامی ما غالب شود.

وی به سبک زندگی اسلامی در مقابل زندگی غربی اشاره کرد و در ادامه اظهار داشت: از طرفی سبک زندگی اسلامی وجود دارد که در بیانات رهبری تجلی پیدا کرده است و مبتنی از وحی است. البته نه بدین معنا که مخالف عقل است چرا که طبق آموزه‌های اسلام عقل و وحی هردو موهبت الهی هستند. لذا سبک زندگی معانی بسیار نزدیکی با واژه‌ی سیره دارد. به منظور دریافت و تفسیر دقیق سیره پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) بهتر است، ابتدا معنای لغت «سیره» را دریابیم. «سیره در زبان عربی از ماده سِیر» است. «سیر» یعنی حرکت، رفتن، راه رفتن، «سیره» یعنی نوع راه رفتن، سیر یعنی رفتن، رفتار، ولی سیره یعنی نوع و سبک رفتار.

حسن زارع حقیقی افزود: قرآن بیان خاصی در خصوص سبک زندگی دارد. یکی از عوامل شکل‌دهنده‌ی زندگی‌مان که قرآن بسیار زیبا آن را گفته است، بحث سبک زندگی براساس حیات طیبه، قناعت‌ورزی، پرهیز از اشرافی‌گری و تجمل‌گرایی، نفی تقلید کورکورانه از اجداد و وفا به عهدوپیمان است.

وی خاطرنشان کرد: یکی از اسرار قرآنی و حقایق عرفانی، «حیات طیبه» اولیای خداست که تنها یک بار در قرآن مجید، به صراحت از آن سخن به میان آمده، اما در جای جای قرآن اشارات بسیاری به آن شده است. حیات طیبه یا زندگی اولیاء اللّه، پیراسته از هر ناپسندی، گژی، بدی، ناراستی و زشتی است؛ چراکه در محضر او و در مقام قرب خداوندی، جای برای این امور نیست. «حیات طیبه» در آیه ۹۷ سوره نحل آمده است؛ «مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مَن ذَکَر أَوْ أُنثَی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیینَّهُ حَیاهً طَیبَهً وَلَنَجْزِینَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُواْ یعْمَلُونَ؛ هر کس، از مرد یا زن، کار شایسته کند و مؤمن باشد، قطعاً او را با زندگی پاکیزه ای، حیات می بخشیم و مسلماً به آنان بهتر از آنچه انجام می دادند، پاداش خواهیم داد». راه یافتن به عالم «عنداللّه» پاداش صبر و بردباری مؤمنانی است که عهد و پیمان خدا را نشکسته و آن را به بهای ناچیز نفروخته اند ؛ پس به نتیجه‌ای بهتر از عملشان می‌رسند. این نتیجه و پاداشِ بهتر از عمل، که در اثر عمل صالح مشروط به ایمان نصیب هر زن و مردی می‌شود، «حیات طیبّه» است؛ زندگی پاک از هرگونه نابودی و کمبودی که ناکامی و بیم و اندوه آن را ناگوار می‌کند. حیات طیبه معناى وسیعى دارد. حیاتى دور از هر نگرانى و تلخ‏کامى، حیاتى همراه با قناعت و پرهیز از افراط و تفریط، حیاتى سرشار از معنویت و ایمان و احسان به خلق، حیاتى به دور از غفلت، سهو و نسیان. پس برای نیل به چنین سعادتی، باید به وحی الهی دستاویز شد و از وسوسه های شیطان گریخت؛ زیرا شیطان بر مؤمنان اهل توکل هیچ نفوذی ندارد.

این مدرس دانشگاه درخصوص معنای گوناگون حیات طیبه اضافه کرد: درباره «حیات طیبه» نظرات گوناگونی توسط مفسرین مطرح شده است. مرحوم طبرسی در تفسیر بزرگ مجمع البیان برخی از آنها را بدین صورت بیان نمودند: رزق و روزی حلال؛ زندگی شرافتمندانه همراه با قناعت و خشنودی؛ بهشت پر طراوت و زیبا و زندگی خوش در آنجا؛ زندگی خوشبختانه در بهشت برزخی. برخی دیگر حیات طیبه را عبارت می‌دانند از: «عبادت همراه با روزی حلال» و «توفیق بر اطاعت فرمان خدا و مانند آن» را نیز افزوده‌اند و باز در روایتی که در نهج البلاغه از امیر مؤمنان(ع) آمده چنین می‌خوانیم: «و سئل عن قوله تعالی فلنحیینه حیاه طیبه» فقال هی القناعه؛ از امام علی (ع) پرسیدند: منظور از جمله «فلنحیینه حیاه طیبه» چیست؟ فرمود: قناعت» .البته بدون شک مفهوم این تفسیر امیرالمومنین، محدود ساختن حیات طیبه به صرف قناعت نمی‌باشد بلکه بیان مصداق و نمونه روشنی از آن است، چون اگر همه دنیا را به کسی بدهند ولی روح قناعت را از او بگیرند همیشه در آزار و رنج و نگرانی به سر می برد و به عکس اگر انسان روح قناعت داشته و از حرص و آز و طمع بر کنار باشد، همیشه آسوده خاطر و خوش است . پس به هر حال حیات طیبه چنان معنای وسیع و گسترده‌ای دارد که همه این معانی فوق را در برمی‌گیرد.

این مدرس دانشگاه به سخنان مرحوم علامه طباطبایی اشاره کرد و تأکید کرد: مرحوم علامه طباطبایی در مورد «حیات طیبه» بیانی عمیق و عالی دارند، ایشان در تفسیر خود و در ذیل آیه ۹۷ سوره مبارکه نحل می فرماید: مراد از «احیاء» بخشیدن و افاضه حیات و زندگی است و آیه شریفه دلالت دارد که خداوند سبحان، انسان با ایمانی را که عمل شایسته و مصالح انجام می‌دهد با زندگی جدیدی که غیر از زندگی معمول مردم است، اکرام می‌کند و آثار زندگی حقیقی که همان علم و قدرت است با این زندگی جدید همراه و همگام است و این درک جدید و قدرت باعث می‌گردد چنین فرد مؤمنی، چیزها را چنان که هستند ببینید؛ یعنی می‌تواند امور و اشیاء را به دو قسم حق و باطل تقسیم کند. سپس با قلب و روحش از امور باطل که در معرض فنا و زوال هستند که همان زندگی و حیات دنیوی است روی گردان می‌شود و به آن پشت می‌کند و دل به زینت‌ها و مظاهر فریبنده دنیا نمی‌بندد و چون از بند این تعلقات دنیوی و ظواهر گول زننده آن رها شد، شیطان نمی‌تواند او را خوار و ذلیل خود سازد و در بند خود گرفتار آرد. و در مقابل، قلب و روحش به پروردگار باقی و جاوید مرتبط و پیوسته می‌گردد و جز ذات پاک او و قرب و جوار او را طلب نمی‌کند و جز از خشم و دوری از او از چیزی هراس ندارد و در این هنگام برای خود زندگی پاک و جاودانه و بی زوال مشاهده می‌کند که کارگردان این زندگی و مدبر امور آن، پروردگار بخشنده و مهربان او است و در سراسر این زندگی معنوی و پاک جز زیبایی و جمال چیزی مشاهده نمی‌کند و تنها اموری را که خداوند آنها را قبیح و زشت شمرده، زشت و ناپسند می‌شمرد.این چنین انسانی چنان نور و کمال و قدرت و عزت و لذت و شادمانی در زندگی خود می‌یابد و مشاهده می‌کند که پایان و انتهایی ندارد.

منبع: استاد نیوز

انتهای خبر/224224