17 شهریور و پیامدهای آن برای انقلاب اسلامی

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بسیج اساتید فارس، در تاریخ انقلاب، روزهای فراوانی در حافظه تاریخی ملت جایگاه ویژه ای یافتند. از حادثه 15 خرداد و کشتار روحانیون گرفته تا شهادت فرزند امام و روزهای پیروزی انقلاب و روز فتح خرمشهر و روز های دیگر. اما در میان روزهای تلخ و شیرین انقلاب 17 شهریور از اهمیت بسیاری برخوردار است.

 در روز شگفتی که علاوه بر کوچه های اطراف میدان ژاله ؛ خیابانهای شمالی و جنوبی و غربی و شرقی آن میدان آکنده از جمعیت بود گویی همه مردم تهران به جوش و خروش در آمدند. گریه ها و فریاد ها برای تهیه پارچه به منظور درمان زخمی ها وضع ویژه ای را به تصویر کشیده بود. در آن شب تهران یکپارچه سیاه پوش و غرق ماتم شده بود و ملت مانند طفلی گمشده می گریست.

روز 17 شهریور مردم تهران علاوه بر راهپیمایی بزرگ روز عید فطر (13 شهریور)، در روز 16 شهریور در راهپیمایی بسیار عظیم‌تری با صدور قطعنامه‌ای خواستار برچیده شدن رژیم سلطنتی و برقراری حکومت اسلامی شدند. این تظاهرات و راهپیمایی علاوه بر تهران، در اغلب شهرستان‌های ایران به طور روزافزون جلوه‌ای زیبا از بسیج مردمی در پاسخ به برنامه مبارزاتی امام خمینی(س) علیه رژیم شاه را به نمایش گذاشت.

به دنبال این وقایع در آخرین ساعات روز 16 شهریور 57 در تهران و یازده شهر دیگر به مدت 6 ماه حکومت نظامی اعلام شد و روز بعد یعنی در 17 شهریور ماه در میدان شهدا و خیابان‌های منتهی به آن کشتار وحشیانه‌ای از مردم تهران صورت گرفت و جمعیت انبوهی به خاک و خون کشیده شد.

 به همین مناسبت در روز 18 شهریور 57 حضرت امام خمینی(س) در پیام خطاب به ملت ایران، کشتار وحشیانه مردم در 17 شهریور (جمعه خونین) را محکوم کردند و خواهان ادامه مبارزه مردم و پیوستن ارتش به صفوف ملت شدند.

این واقعه خونین دارای پیامدهایی نیز بود که اینک به آنها خواهیم پرداخت.

1ـ تردید و تزلزل در اراده رژیم در رویارویی با ملت:

به دنبال کشتار 17شهریور اراده و عزم رژیم در رویارویی با ملت سخت به تردید و تزلزل افتاد. چرا که شیوه های موسوم اعم از سرکوب و سازش در عمل شکست خورده بود، اجرای طرح حکومت نظامی که بر اساس نظریه مشاوران امنیتی و ساواک، بهترین سیاست ممکن جهت برقراری امنیت تلقی می شد، نتیجه عکس بخشید. 

2ـ تزلزل ارتش:

حوادث 17شهریورو ادامه حکومت نظامی، انسجام ارتش را متزلزل و اراده آن را با تردید مواجه ساخت. استقرار طولانی مدت ارتش در میدان ها و مراکز مهم شهر که می بایست همانند نیروهای انتظامی با انقلابیون مقابله کند، از کارآمدی ارتش و توان آن کاست. چرا که ارتش اساسا به منظور حفظ امنیت مرزها و پاسداری از کشور در برابر تهدیدات خارجی به وجود آمده بود.

3- تعمیق شکاف بین مردم و حکومت پهلوی :

17شهریور 1357 جدایی میان ملت و حکومت را عمیق تر کرد و امکان هر نوع پیوستگی یا سازش را از بین برد. 

4- تشدید سر در گمی آمریکا در برابر مسائل ایران :

هم زمان با بحرانی شدن اوضاع و واقعه 17 شهریور، روسای جمهور مصر، اسرائیل و آمریکا روز 19 شهریور با شاه گفت و گو کردند. شاه در گفت و گو با کارتر واقعه 17 شهریور را یک طرح شیطانی از سوی کسانی دانست که از برنامه ایجاد فضای باز سازی کشور بهره مند شده و از آزادی های اعطا شده علیه وی سوءاستفاده کردند. دو روز پس از حادثه 17 شهریور اردشیر زاهدی – سفیر ایران در آمریکا – با وارن کریستوفر – معاون وزارت امور خارجه آمریکا – در واشنگتن دیدار نمود. کریستوفر ضمن تاکید بر حمایت دولت آمریکا از ایران، خواستار رعایت اعتدال در اجرای حکومت نظامی شد. به هر حال، حقیقت این است که تا وقوع حادثه 17 شهریور هیچ یک از سران کاخ سفید در ریاست جمهوری، وزارت خارجه و سازمان سیا، بحران ایران را جدی و نگران کننده نمی دانستند.

بی تردید، قیام 17شهریور را می توان به عنوان یکی از نقاط عطف مبارزات ملت مسلمان ایران علیه رژیم پهلوی دانست و در مجموع باید گفت قیام خونین 17 شهریور عاملی موثر در تشدید مبارزات مردمی و تسریع در سقوط رژیم پهلوی به شمار می رود.

پیام حضرت امام خمینی (ره) به مناسبت کشتار 17 شهریور: « چهره ایران امروز گلگون است و دلاورى و نشاط در تمام اماکن به چشم می خورد. آرى این چنین است راه امیر مؤمنان على و سرور شهیدان امام حسین(ع). اى کاش «خمینى» در میان شما بود و در کنار شما در جبهه دفاع براى خداى تعالى کشته می شد. ملت ایران! مطمئن باشید که دیر و یا زود پیروزى از آن شماست.» (صحیفه امام، ج3، ص 460)

انتهای خبر/224224