مرضیه مرادی، مسئول انجمن شعر سازمان
بسیج هنرمندان فارس در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار
سازمان بسیج هنرمندان فارس با اشاره به اینکه از دید قرآن هر شاعری مورد تأیید
نیست و در این باره باید به آیات پایانی سوره‌ی شعرا مراجعه نمود به نقش شاعران در
رویدادهای مهم و انقلابی کشور پرداخته است.
** با توجه به تاکیدات رهبر انقلاب بر موضوع شعر وحضور شاعران در مسائل
مهم کشور ونظام، از دید شما نقش شاعران در بزنگاه های سیاسی واجتماعی چیست؟
خب این سوالی کلی است و نمی توان
کلی و با در نظر گرفتن عموم شاعران به آن پاسخ گفت. اگر در این سوال منظور از شاعران،
شاعران متعهد و ارزشی و پایبند به اصولی است که خداوند در آیات پایانی سوره شعرا آورده
است پاسخی مشخص تر می توان داد. پیش از این در کتاب بیداری واژه‌ها اشاره کرده ام که
از دید قرآن هر شاعری مورد تأیید نیست. البته این به این معنا نیست که هنر شاعری او
زیر سوال می‌رود بلکه هر شاعر می‌تواند به دور از اندیشه‌ها و دیدگاه‌هایش شاعری توانمند
در عرصه‌ی هنر شعر باشد اما از دید قرآن هنری که در جهت پیروی از دستورات خداوند نباشد
سودمند نیست. پس شاعرانی که در شعرهایشان و در زمان سرایش به خداوند نظر دارند و او
را فراموش نمی‌کنند و شاعرانی که دارای جهان‌بینی الهی باشند را از دیگر شاعران مستثنی
دانسته است.
بی‌شک دیدگاه و جهان‌بینی هر هنرمند در هنر او نمود
دارد و شعر نیز مانند دیگر هنرها آینه‌ی درون شاعر است. زمانی‌که شاعر چهارچوب فکری،عقیده‌ای
و مذهبی داشته باشد شعرش نیز در همین چارچوب قرار دارد و از آن بیرون نمی‌رود. در آیهی 227 سوره‌ی شعرا ویژگی منحصر
به فردی برای شاعران با ایمان آمده و آن تعهد
است. در این آیه به این اصل اشاره شده است که یک شاعر با ایمان، در برابر ظلمی که به
خود او و دیگر مومنان می‌شود سکوت نمی‌کند و با سلاح زبان و اندیشه‌اش برای یاری رساندن
به دیگر مومنان استفاده می‌کند. در حقیقت سلاح این‌گونه شاعران زبان و شعر آنان است.
با این مقدمه می‌توان انتظار داشت
که در هر زمان و در هر شرایطی شاعر مسلمان باید متعهد به اندیشه‌های قرآنی باشد که
خداوند برای او بر شمرده است. اگر شعر شاعران را در طول ادب فارسی از پیش رو بگذرانیم
خواهیم دید که برخی از شاعران مسلمان در هر برهه از زمان به دور از سنی یا شیعه بودن،
به این آیات پایانی متعهد بوده‌اند و با زبان شعر به رسوایی حاکمان ظلم برخاسته‌اند. بنابراین تعریف انتظار می‌رود شاعرانی با این دیدگاه
در برابر هر آن‌چه که به دور از مبانی اسلام است به نوعی مقاومت زبانی دست زنند و در جهت حفظ ارزش‌های انسانی با سلاح هنرشان به
ایستادگی بپردازند. در نتیجه این عملکرد شاعر بی‌شک در لحظه‌های خاص و بحرانی و در
زمانی که مخاطب شاید نتواند به خوبی و آنچنان که باید مسیر را در یابد شاعر درون آگاه
و متعهد است که می تواند با شعرش به کمک او آمده شعله فراسوی راهش باشد. پس بی شک ثمر
دادن درخت شعر در این بحران‌های بیش از آن که ریشه در قوت هنر شعر داشته باشد ریشه
در روح آسمانی و ضمیر آگاه و پاک شاعر باشد و تا این روح در انسان نباشد شعر آن شاعر
تنها دستمایه‌ای است برای گرمی بازار دنیوی.
**باتوجه به ذائقه مردمی و وجود روح حماسی در سرود، شاعران در این گونه
از شعر چه جایگاهی را دارا هستند؟
پیشنه‌ی هنر شعر در تاریخ و تمدن
ایران ریشه دوانده است و در قدیم بسیار حتی بیشتر از امروز مرسوم بوده است که شاعران
در بین مردم حضور داشته اند و برای مردم و برای آگاه بخشیدن به مردم می سرودند. تا
جایی که اصلا شغلی به نام شاعری وجود داشته و برخی از افراد به طور خاص به این شغل مشغول بوده اند. ذائقه مردم
نیز به گونه ای بود که این رویداد را می پسندیدند. حتی از همان روزگاران برخی از شاعران
شعرهایشان را خوشان همراه با نواختن آلات موسیقی می خواند تا تاثیر آن بر مردم بیشتر
شود. به خصوص رودکی به این اتفاق گرایش داشته است و البته در میان شاعران سبک عراقی
که به خوش بودن و خوش باشی و گذران وقت اهمیت می داند این رویداد پررنگ است. اما در
جامعه ی امروز علاوه بر این علت( تاثیر بیشتر شعر همراه با موسیقی بر خواننده) کمبود
وقت مخاطب و همچنین پایین بودن سطح مطالعه مردم باعث شده است تا اجرای شعر با موسیقی
به صورت یک لقمه ی هنری آماده باشد که مخاطب هم زمان از دو هنر شعر و موسیقی لذت ببرد.
بنابراین با توجه به رویکرد مردم به این گونه لقمه‌ی هنری بسیار مهم است که شاعران
چه تغذیه ای را در این لقمه به خورد مردم می دهند.
**شاعران برای سرودن اشعار و سرودها از چه موضوعاتی الهام گیرند؟
این سوال بستگی بسیار به این دارد
که قرار است یک سرود درباره چه موضوعی باشد.بی شک الهام گرفتن از تصاویر و مضمون‌های
عاشقانه و غنایی در سرودهای حماسی و یا بالعکس بی معنی است. اما در هر حوزه مهم است
که یک شاعر به موضوع احاطه داشته باشد و بتواند عناصر ادبی و تصاویر را به خوبی به
استخدام شعر دراورد و مضمون مورد نظر را در بهترین قالب و زبان به تصویر کشد. هنر بیرون
کشیدن بهترین تصاویر از گرده‌ی کلمات و برقراری بهترین ارتباط بین این گونه تصویرها
و محتوای مورد نظر هر قدر هنری تر باشد تاثیر پذیری آن بر مخاطب بیشتر خواهد بود. البته
عقیده ی شخصی بنده این است که در کنار همه ی این‌ها اعتقاد قلبی شاعر و روح و آنی که
شاعر در شعرش بر اثر این اعتقاد جاری می کند
بسیار بسیار مهم است.
** بسیج هنرمندان به عنوان بازوی انقلاب ونظام در ترویج ارزشها و آرمانهای
انقلاب چه نقشی را می تواند در رشد و بارورسازی شاعران متعهد ایفا کند؟
بی شک در این راستا دو مورد از
دیدگاه هم بیش از موارد دیگر مهم است. در جامعه ای که هنرمندان در طیف‌های مختلف در
حال فعالیت هستند و گروه‌ها و قشرهای مختلفی در حمایت از هنرمندان فعالیت می کنند بسیار
ارزشمند است که شاعری یا هنرمندی پایبند بودن به ارزش ها را برای خودش انتخاب می کند
و تصمیم می گیرد در راستای هدفی والا قلم و قدم بزند پس بسیار مهم است که ارگان‌های
توانمند و ارزشی از این هنرمندان به خصوص هنرمندان کم سن و سال‌تر به بهترین نحو حمایت
کنند و دوم این که همیشه زرق و برق مسیرهای
دنیوی بیشتر و فریباتر از مسیرهای ارزشی بوده است. راه رسیدن به خداوند سربالایی و
نفس گیر است و راه دنیا سرازیری و آسان رو. پس یک هنرمند نیز در برابر حمایتی که از
اون شده موظف است به بهترین شکل و تاثیرگذار ترین حالت هنر خود را به مردم عرضه کند.
بی شک در هم سویی این دو رویداد رسیدن به هدفی مقدس آسان تر است.
** شما به عنوان مسئول انجمن شعرسازمان بسیج هنرمندان فارس، چه برنامه هایی
را در تعالی و ارتقا جایگاه سرود دارید؟
برخی از شاعران دغدغه سرودن شعر
و سرود را دارند و برای ما شعر ارسال می کنند تا آهنگ گذاری و پخش شود اما در بیشتر
مواقع سطح شعر و هنر شاعر پایین تر از حدی است که بتوان از او در این باره حمایت کرد.
این سازمان تلاش خود را در جهت حمایت از شاعران می نماید و انتظار دارد که شاعران نیز
آثار قابل تری را در اختیار این سازمان قرار دهند. مشاوران ادبی و موسیقی نیز در جهت
ارتقای سطح شعرها آماده هستند تا به شاعران عزیز مشاوره‌های لازم را بدهند.
انتهای پیام/ 224224
