شبکه های اجتماعی فرصت مناسبی برای انتشار فرهنگ خوب در جامعه است
مهمترین و اصیل ترین گبه ها منحصر به ایل قشقایی است وجزء آنها ایلات ، خمسه و ممسنی و عشایر ایل بختیاری هم گبه بافی می كنند و اینكار دیگر منحصر به ایل قشقایی نیست ، علت آن هم این است ،ایلات دیگر كه در جوار گبه بافان بوده اند گبه را از فرا می گرفتند و شاید بتوان گفت علت دیگر ان ازدواج بین اقوام ترك زبان قشقایی با اقوام لر زبان بختیاری بوده اند ، از این رو گاه گبه در ایلات بختیاری هم بافته می شد و شاید زمانی از طرح گبه برای بافت خرسك هم استفاده می شد و بالاعكس و...
احتمالا منبع الهام گبه های فارس ،از گلیم ها و سفره های ارد در آن ناحیه می باشد.
طرح و ترکیب بیشتر گلیم ها و گبه ها خیلی به هم شبیه هستند. نکته مهم در گبه ها این است که معمولا نقش و طرح آن از پیش فکر نمی شود و زاییده تخیلات بافنده است ،وبیشتر به طور ذهنی بافنه می شود.
مهمترین طرح نقش كه در بین تمام ایلات و عشایر وجود داشت و از آن به فراوانی استفاده می نمودند طرح شیر بود كه گاه به
صورت تك شیر ،یا جفت شیر و یا به صورت شیر خورشید در گبه ها استفاده می شد و تنها طرح مشترك تمام كسانی بود كه گبه باف بوده اند و شاید بتوان گفت طرح مشترك بین گبه و خرسك نیز بوده است. گبه ها با نقشهای شیر و شاید با نقشهای گل گبه ، حوض گبه ، گبه خشتی ، و طرحهای هندسی بیشتر برای بزرگسالان وخوانین ایل و یا برای هدیه به بزرگان ایلات و یا هدیه به سردمداران مملكت بود.
نقش فرش پردامنه بختیاری ها كه ا لهام گرفته ازطرحهای قشقایی ومقداری الهام گرفته از كوبیسم ونقشهای كوبلن فرانسه است شاید بتواند دلیلی باشد برای اثبات این مطلب كه قشقایی ها وبختیاریها از طرحها ونقشهای یكدیگر الهام می گرفتند ودر دستبافتهای خود استفاده می كردند.
بیشتر طرحهای مورد استفاده از گبه،ذهنی وهندسی والهام گرفته از طبیعت ومحیط اطرافشان بود.درارایش واجزاواشیا در گبه ها بیشتر از طرحهای حیوانات پیرامون ودور اطراف خود عشایراستفاده میشود وهر حیوان سنبل ونماد خاص خودرا دارد.واز حیوانات مثل جغد وگربه سیاه و حیوانات افسانه ای مثل سیمرغ اژدها در بافت گبه مرسوم نیست.مهمترین طرح و نقشه گبه ها ی عشایر قشقایی عبارتند از:
1-طرح شیری
2-طرح خشتی
3-طرح حوض گبه
4-گل گبه
5-طرح ایلاتی
6-طرح درختی
7-طرح هندسی
8-طرح ابرش
9-طرح چهار فصل
10-طرح اردک
دستبافته های كوچ نشینان قشقایی باغهای بافته ای را می ماند در نهایت ظرافت ودقت،زبان باز می كنند واز طریق نمایش نقشها تاریخ قومی وقد مت فرهنگی و قلمروذوق این كوچندگان را بازگویی نمایند. هر یك از بافته های عشایری دارای نقشه قومی و تاریخی است به همین دلیل بافته های بلوچ و تركمن افشار و قشقایی به آسانی از هم شناخته می شوند. طرح های كل و گیاه و نقش مایه های مربوط به ستارگان در دست بافته های عشایری لر و بختیاری مكرر به چشم می خود. گبه قشقایی سه ویژگی بارز دارد، شیر رام شده(دست آموز) و قلاده بر گردن كه اغلب به سگ شباهت دارد. ستاره هشت پر كه نشانه و جانشین خورشید است، نقش مایه باستانی مرغ و درخت كه به شیوه ای دلپذیر بافته شده است .
با تشکر از خانم ها هانیه عالمی و سارا یارمحمدی برای جمع آوری اطلاعات
پایان خبر/224224
