چگونه به بالاترین درجه روزه برسیم؟

سمهودى، یکى از نویسندگان عرب مى نویسد: مردى نابینا به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) گفت: دعا کن تا خدا به چشم نابیناى من شفا و عافیت دهد. پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: اگر صبر کنى، براى تو بهتر است ، مرد نابینا گفت : نخیر، تحمل آن را ندارم ، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: وضو بگیر و این دعا را بخوان: اللهم انى اسئلک و اتوجه الیک بنبیک محمد نبى الرحمة ، یا محمد انى توجهت بک الى ربى فى حاجتى لیقضى لى حاجتى اللهم شفعه لى فى . پس از خواندن دعاى فوق ، مرد نابینا ناگهان احساس کرد، دیدگانش روشن شده و بینایى خود را باز یافته است.(۴)
۳. صله رحم
یکى دیگر از ابعاد معارف روزه ، توجه به انجام صله رحم است . در ضمن خطبه معروف پیامبر (صلی الله علیه و آله) در آستانه حلول ماه رمضان آمده است : … وصلوا ارحامکم .(۵)
صله رحم یکى از مسائلی است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نسبت به آن اهتمام مى ورزید و بر آن تاکید فراوان داشت . صله رحم موجب تحکیم پیوند میان خویشاوندان و ارحام مى شود.
اولین منشور رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در میان مسلمانان مدینه ، این بود: یا ایها الناس افشوا السلام وصل الارحام خ نى لتمیخ ثما وصلوا فى اللیل و الناس نیام تدخلوا الجنة بسلام .(۶)
همچنین حضرت پیامبر (صلی الله علیه و آله) در آستانه ماه مبارک رمضان فرمود: … وصلوا ارحامکم و من وصل فیه رحمه و صله الله برحمته یوم یلقاه و من قطع رحمه قطع الله عنه رحمته یوم یلقاه .(۷)
هنگامى که از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) سؤال کردند: اى الصدقة افضل؟ آن حضرت در جواب فرمود: افضل الصدقة على ذى الرحم الکاشح .(۸)
ارحام به نزدیکان و خویشاوندانى که در قید حیات هستند، خلاصه نمى شود، بلکه اموات نیز از ارحامند و باید به یاد آنان نیز بود و در ذیل آیه : و اذا المؤودة سئلت(التکویر۸) آمده است: المراد بذالک الرحم .(۹)
مردى از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) پرسید: یا رسول الله (صلی الله علیه و آله) پس از اداى مالیات معروف اسلامى، ایا در اموال ما چیزى هست؟ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: آرى ،(۱۰) نیکى کردن به رحم ، صله ارحام کنید هر چند با آب دادن، صله ارحام کنید هر چند با سلام کردن به آنان .

۴. امر به معروف و نهى از منکر
یکى از برنامه ها و ویژگی هاى ماه مبارک رمضان و وظیفه روزه دار در این ماه خیرخواهى براى دیگران است . این ماه، ماه پندپذیرى و پند دهى است . رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در آستانه این ماه ، مردم را پند مى داد و به رعایت تقوا و حرمت ماه رمضان سفارش مى نمود. دقت در خطبه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) که در آستانه حلول ماه رمضان ، ایراد نمود نشان مى دهد که آن حضرت به بسیارى از مسائل اساسى امر کرد، و از ما خواست تا بدانها پاى بند باشیم و از بسیارى صفات و اعمال ، نهى و نکوهش به عمل آورد، و از ما خواست تا از آنها دورى گزینیم . خطبه پیامبر (صلی الله علیه و آله) درس چگونه زندگى کردن براى تمام مسلمانان است .
یکى از اعمال شایسته اى که از فرهنگ و معارف ماه رمضان نشات مى گیرد، پرداختن به مساله امر به معروف و نهى از منکر است؛ یعنى یکى از وظایف مهم روزه دار در ماه مبارک رمضان این است که بیش از اوقات دیگر به امر به معروف و نهى از منکر اهتمام بورزد.
آرى ، یکى از وظایف همگانى ، مساله امر به معروف و نهى از منکر است ، هر چند عمل به این وظیفه مهم و حیاتى به نوبه خود شرایط خاص خود را مى طلبد. ولى در عین حال نباید غفلت کرد که وظیفه فوق، به عنوان نظارت عمومى در شمار فروع دین است و با توجه به مراتب آن ، باید به آن پرداخته شود. در واقع عمل به این وظیفه، فلسفه اصلى حرکت تاریخ ساز کربلا و نهضت حضرت سید الشهداء را تشکیل مى دهد.

 …………………………………………………………………………………………………………………………….

پی نوشت‌ها:

۱. نهج البلاغه ، خطبه ۹۰.

۲. مجمع البحرین ، ماده وکل .

۳. ر.ک : شـفـیـعـى ، ایـده هـا و عـقـیـده هـا، مـبـحـث توسل .

۴. ر.ک : سمهودى ، اخبار مدینه ، ج ۱، صص ۱۰۰-۱۱۰.

۵. ر.ک : مراجعه شود به قسمت اوایل منبع .

۶. وسایل الشیعة : ج ۱۲، ص ۵۹، ح ۱۵۶۴۲.

۷. من لا یحضره الفقیه : ج ۲ ص ۵۹، امالى مفید، مجلس ۶۶، ص ۳۰۱.

۸. ثواب الاءعمال ، ج ۱، ص ۱۷۱، ج ۱۸.

۹. کـنـزالعـمـال : حـدیـث شـمـاره ۶۹۱۴؛ کـافـى ، ج ۲، ص ۱۵۱، ح ۹، تـحـف العقول ، ص ۵۷.

۱۰. کـنـزالعـمـال : حـدیـث شـمـاره ۶۹۱۴، کـافـى ، ج ۲، ص ۱۵۱، ح ۹، تـحـف العقول : ص ۵۷.