جریانی برای وابسته کردن صنعت پوشاک به خارج تلاش می کند
در خبرها آمده بود که رهبر انقلاب اخیراً از عملکرد فرهنگی دو نهاد ابراز رضایت کرده‌اند. یکی از این دو نهاد بسیج بود. به این بهانه به سراغ غلامرضا حسن‌پور اشکذری، جانشین سازمان بسیج اصناف کشور رفتیم تا از عملکرد و برنامه‌های فرهنگی بسیج اصناف خبری بگیریم.
جانشین سازمان بسیج اصناف، مأموریت اصلی بسیج را انجام کار فرهنگی دانست و کمک به بروز استعدادهای نهفته افراد جامعه را یکی از اهداف فرهنگی این مجموعه بر شمرد.
وی با تأکید بر اینکه مشکلات همه حوزه‌ها در فرهنگ ریشه دارد، توحید را کلید حل مشکلات فرهنگی بازار دانست.
حسن‌پور فعالیت‌های بسیج اصناف در زمینه فرهنگی را چنین برشمرد: آموزش فقه بازار، اقامه نماز اول وقت در بازار، فضاسازی فرهنگی در بازار، کمک به تولیدات فرهنگی، پیگیری مباحث اقتصاد مقاومتی، تجلیل از شهدا و ایثارگران و معرفی آن‌ها به نسل جدید، برگزاری همایش‌ها و نشست‌های تخصصی، تهیه فیلم و مستند.
وی مردم را بخشی از نظام بازار دانست و عنوان کرد که اگر فضاسازی بازار به نحو مطلوب انجام شود فرهنگ مردم نیز تحت تأثیر آن اصلاح خواهد شد.
جانشین سازمان بسیج اصناف کشور با بیان اینکه اگر امر به معروف و نهی از منکر در بازار احیا شود فرائض دیگر نیز در آن اقامه خواهد شد، قدم اول امر به معروف را فضاسازی مناسب و قدم بعدی را تذکر لسانی عنوان کرد.
وی تأکید کرد که بسیج در زمینه امر به معروف وارد حوزه مسائل قهری نمی‌شود و اعتقاد دارد که تذکر لسانی امری است که مردم باید به آن اقدام کنند و به عنوان نمونه از تذکر افراد به هم‌صنفی خود نام برد.
حسن پور از مجتمع حاج خلیلی در کرمان به عنوان یکی از نمونه‌های موفق در زمینه بازار فرهنگی مطلوب نام برد.
مشروح مصاحبه با جانشین سازمان بسیج اصناف کشور را در ادامه می‌خوانید:
* برای شروع می‌خواهم بپرسم بسیج با فرهنگ چه نسبتی دارد؟
ما ادعا می‌کنیم که تشکیل بسیج به جهت انجام کارهای فرهنگی بوده است. تاریخ تشکیل بسیج 5 آذر 58 است؛ یعنی امام قبل از شروع جنگ، دستور تشکیل بسیج را صادر کردند. تشکیل شجره طیبه بسیج جهت پیشبرد اهداف نظام به‌ویژه در بخش فرهنگی بود؛ هرچند در مقطعی به جهت مقتضیات زمان قالب نظامی گرفت.
مقابله اصلی دشمن با نظام جمهوری اسلامی مقابله فرهنگی است که در بخش‌های مختلف، خود را به شکل‌های گوناگون نشان می‌دهد؛ در عرصه اقتصادی با تولید و تبلیغ، در عرصه اجتماعی در زمینه عفاف و حجاب و همچنین اعتیاد، در عرصه سیاسی با زیر سؤال بردن احکام و مؤلفه‌های حکومت اسلامی.این تلاش دشمن بدان جهت است که اگر فرهنگ ما به جامعه جهانی عرضه شود دل همه ملت‌ها را تسلیم خویش خواهد کرد.
* اهداف فرهنگی بسیج چیست؟
جذب مردم، به‌ویژه جوانان و نوجوانان به مجموعه بسیج به عنوان یک تشکل فراگیر و کاملاً مردمی، آشنایی آن‌ها با آموزه‌های دینی، فراهم نمودن بسترهای فعالیت گسترده مردم در بخش فرهنگی و کمک به بروز استعدادهای نهفته از اهداف مهم فرهنگی در بسیج است.
* نقش بسیج اصناف در عرصه فرهنگی چیست؟
مغازه از نگاه ما همان‌طور که می‌تواند یک سنگر فرهنگی باشد، می‌تواند کاملاً ضدفرهنگ عمل کند. در بحث کار فرهنگی، سرلوحه بسیج اصناف، آیه 37 سوره نور است. بسیج اصناف تلاش دارد با همکاری مجموعه اصناف، مردانی را پرورش دهد که تجارت و کسب و کار، آن‌ها را از یاد خدا و اقامه نماز و دادن زکات باز ندارد.
ما اعتقاد داریم که اگر غنای فرهنگی حاصل شود مشکلات اقتصادی و اجتماعی قابل حل است. مثلاً یکی از جنبههای اقتصاد مقاومتی صرفه‌جویی و قناعت است. اگر بازاری و خریدار به این اعتقاد برسند که اسراف یک عمل ناشایست است مصرف‌زدگی از بین خواهد رفت و در نتیجه یکی از پایه‌های اساسی اقتصاد، محکم خواهد شد. اگر فرهنگ کار و تلاش گسترده شود، بیکاری حل خواهد شد. اگر فرهنگ اسلامی جا بیفتد فروش مواد خوراکی حرام یا مضر به صفر خواهد رسید.
* کلید حل مشکلات فرهنگی بازار را چه می‌دانید؟
ما باید در بازار پایه توحید را قوی کنیم ضمن اینکه باید نگاهی هم به معاد داشته باشیم. ایمان به مبدأ و معاد باید مثل خون در رگ اصناف جاری شود وگرنه با تشدید بازرسی و کارهای سلبی نمی‌شود بازار را به حرکت واداشت.
اگر بازاری ایمان داشته باشد که رزق و روزی از خداست، سلب نعمت هم - به واسطه خطای خود ما- از خداست و خدا را در زندگی همه‌کاره بداند، دیگر غش در معامله، دروغ، تدلیس، ربا و... خودبه‌خود حذف خواهد شد.
* بسیج اصناف با این جهت‌گیری کلی در زمینه فرهنگی تاکنون چه فعالیت‌هایی داشته است؟
آموزش فقه بازار، اقامه نماز اول وقت در بازار، فضاسازی فرهنگی در بازار، کمک به تولیدات فرهنگی، پیگیری مباحث اقتصاد مقاومتی، تجلیل از شهدا و ایثارگران و معرفی آن‌ها به نسل جدید، برگزاری همایش‌ها و نشست‌های تخصصی، تهیه فیلم و مستند.
* بسیج اصناف طی چه فرآیندی فقه بازار را آموزش می‌دهد؟
از سال 89 برگزاری کلاس‌های آموزش فقه بازار به کل استان‌ها ابلاغ شد، سهمیه داده شد و تقریباً همه استان‌ها و اکثر شهرستان‌ها مشغول این آموزش‌ها هستند. کسبه به صورت داوطلبانه در این کلاس‌ها شرکت می‌کنند و کتابی هم در این زمینه با عنوان آموزش فقه بازار چاپ شده که مبنایش تحریرالوسیله حضرت امام است و در کلاس درباره فتاوای دیگر علما هم بحث می‌شود.
بحمدلله اخیراً در نظام صنفی کشور هم این بحث مطرح شد و در قانون آمد که باید حتماً کسانی که می‌خواهند جواز کسب بگیرند آموزش فقه ببینند.
* بسیج اصناف برای اقامه نماز اول وقت در بازار چه اقدامی کرده است؟
برای اقامه نماز اول وقت در بازار هماهنگی‌هایی با مساجد، با ستاد اقامه نماز و با مسئولین، انجام شد تا به این سمت حرکت کنیم که وقتی اذان گفته شد کسبه با شوق و اشتیاق کسبشان را رها کنند و در نماز شرکت کنند. در بعضی از استان‌ها توفیقاتی هم داشته‌ایم که البته آغاز کار است. ان‌شاء‌الله باید اصناف تلاش کنند و همه مسئولین هم به یاری بیایند، مخصوصاً امنیت را تأمین کنند که این اتفاق بیفتد. ان‌شاء‌الله در آینده نزدیک شاهد باشیم که همه کسبه ما در هنگام نماز با اشتیاق مغازه‌هایشان را ببندند و در نماز شرکت کنند.
* فرمودید در بعضی از استان‌ها موفقیت‌هایی در امر اقامه نماز اول وقت در بازار به دست آورده‌اید. می‌شود مشخصاً بگویید چه استان‌هایی بوده‌اند؟
شهرهای یزد و ساری در استان‌های یزد و مازندران توانسته‌اند تعطیلی بازار به هنگام نماز ظهر و عصر را در برخی بازارها عملی کنند. بعضی از استان‌ها پلاکاردهایی به مغازه‌دارها داده‌اند؛ استان‌های زنجان، کرمان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و بسیاری از استان‌ها که الآن در نام بردن همه آن‌ها ذهنم یاری نمی‌کند. اخیراً در کرمان از پاساژ آقای حاج خلیلی بازدید کردیم که بسیار عجیب بود؛ هم از لحاظ فروشندگان که خانم‌ها با حجاب کامل، با چادر، بودند و هم از لحاظ قیمت‌ها که بسیار مناسب بود و هم از این نظر که هنگام نماز ظهر همه مجتمع با آن عظمتش تعطیل می‌شود و همه کسبه محترم به نماز جماعت می‌روند و به‌تبع مشتری‌ها هم ترغیب می‌شوند که در نماز ظهر حضور پیدا کنند.
* آقای حاج خلیلی بسیجی‌اند؟
بله. یکی از بسیجی‌های اصناف کرمان هستند که سابقه زیادی هم در بسیج دارند. ان‌شاء‌الله این مجتمع الگویی باشد برای همه مجتمع‌های ما. مجتمع حاج خلیلی در عین اینکه بسیار شیک و به‌روز است، در زمینه نماز و مسائل تربیتی هم دقت‌های لازم را داشته است.
* قدری از تولیدات فرهنگی بسیج اصناف برایمان بگویید.
بسیج اصناف قبلاً نشریه «فرهنگ بازار» را چاپ می‌کرد و امروز نشریه‌های «صالحین بازار» و «کاسب امین» را دارد. کتاب‌هایی هم در زمینه‌های مختلف چاپ و منتشر شده است. کتاب «فرهنگ انتظار و بازار» از جمله این کتاب‌هاست. بسیج اصناف کتابی درباره مباحث اخلاقی و احکام بازار هم دارد که در قم چاپ شده است. کتاب‌هایی هم درباره شهدا و نقش اصناف در دفاع مقدس به چاپ رسانده‌ایم. اخیراً هم بسیج اصناف استان یزد درباره نقش اصناف این استان در انقلاب و دفاع مقدس، خاطرات اصناف را در قالب یک کتاب جمع‌آوری کرده است که رفته برای چاپ.
* پس بسیج اصناف در زمینه نشر هم که یکی از حوزه‌های اساسی فرهنگ است فعال بوده است.
بله. البته تولیدات دیگری هم داریم. سی‌دی سخنرانی‌های تأثیرگذاری که در سطح کشور در زمینه فرهنگ اقتصاد انجام شده است تهیه و توزیع می‌شود. به عنوان مثال سی‌دی سخنرانی جناب آقای قرائتی در همایش اقتصاد مقاومتی، در کل کشور توزیع شد.
* در بحث فضاسازی فرهنگی در بازار چه کارهایی در بسیج اصناف انجام شده است؟
یکی از مسأله‌های مهم ما در بحث فضاسازی، نماز اول وقت است. به عنوان مثال اینکه وقتی کسبه در نماز حضور پیدا می‌کنند مشخص باشد، یکی از بخش‌های مهم فضاسازی است. حالا این اعلام حضور در نماز می‌تواند مثلاً با انداختن پارچه روی اجناس یا نصب پلاکارد باشد. الآن در برنامه‌هایمان هست که بعضی از تابلوهای زیبا در ورودی‌های بازارها نصب شود به جهت اینکه مردم دائماً با احکام و احادیث آشنا شوند. در موالید و شهادت‌های ائمه اطهار - علیهم السلام- کمابیش کارهایی انجام می‌شود که باید سامان داده شود. الحمدلله در پاساژها در مکان‌های مختلف، برای پخش مستقیم اذان بلندگوکشی شد تا خود صوت اذان، فضای فرهنگی ایجاد کند. البته در زمینه فضاسازی، پوسترها و محصولات مرتبط هم برای مجتمع‌های تجاری و بازارها ارسال می‌شود.
* مباحث اقتصاد مقاومتی را از زمانی که حضرت آقا مطرح کردند چگونه پیگیری کردید؟
یکی از کارهایی که انجام شد آموزش توانمندی اصناف در امر صادرات بود؛ که چه کنیم به قطب صادرات تبدیل بشویم. امروز صادرات در دست عده محدودی است. به جهت اینکه اصناف با فضای تجارت و صادرات و واردات آشنا بشوند این آموزش‌ها پیش‌بینی شد. الحمدلله توفیقاتی داشته‌ایم و البته کار نواقصی هم داشته که باید برطرف شود.
در زمینه اقتصاد مقاومتی کمک به مشاغل خانگی مثل قالیبافی و امثالهم را داشتیم که البته این باید به صورت گفتمان غالب در بیاید.
توجیه معتمدین بازار در زمینه محرومیت‌زدایی - که خود یکی از جنبههای جهاد اقتصادی است- هم مدنظر بوده و ما تأکید داریم که محرومیت‌زدایی در اولویت باشد.
در زمینه اقتصاد مقاومتی کارهای علمی هم کمابیش انجام شده است. تهیه برخی مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی توسط بسیج اصناف از جمله این کارهای علمی بود. در این زمینه بسیج اصناف همایشی با همین عنوان در تهران برگزار کرد که در آن راهکارهای بسیار خوبی ارائه شد.
* برای تجلیل از شهدا و ایثارگران و معرفی آن‌ها به نسل جدید تاکنون چه فعالیت‌هایی داشته‌اید؟
4-5 سال است که بسیج اصناف، معرفی شهدای اصناف را مستقلاً شروع کرده و در اکثر استان‌ها یادواره شهدای اصناف استان برگزار شده است. امسال هم الحمدلله بحث یادواره شهدای اصناف با قوت دارد پیگیری می‌شود. الآن در صدد هستیم که بیشتر بر روی خاطرات شهدا کار کنیم. ان‌شاء‌الله در سال 93 هم قرار است کنگره بزرگ شهدای اصناف در تهران برگزار شود.
* نشست‌ها و همایش‌های تخصصی را چگونه برگزار می‌کنید؟
ما در همایش‌های تخصصی، صنوف مختلف را به صورت جداگانه دعوت می‌کنیم. در این همایش‌ها صنوف، آموزش‌های لازم را می‌بینند و آسیب‌هایی که خاص هر صنف است مطرح می‌شود. مثلاً سه سال پیش، صنف تولیدکنندگان لوازم‌التحریر دعوت شدند و آسیب‌هایی که در حوزه فرهنگ در این صنف وجود داشت برای آن‌ها تشریح شد و از این طریق حلقه اتصال بین اصناف و نهادهای فرهنگی ایجاد شد و تصویرهایی که باید روی دفاتر و کیف‌ها چاپ شود به سمت تصویرهای اسلامی- ایرانی رفت.
در بحث پوشاک، برنامه داریم که کم کم برویم به سمتی که علائم فرهنگ اسلامی- ایرانی بیاید جای نوشته‌ها و علام غربی را روی تی‌شرت‌ها بگیرد.
برای صنف طلا و جواهر همایش اخلاق و احکام خاص صنف خودشان را گذاشتیم و همچنین نشست آموزش مباحث فقه و اخلاق آرایشگران مردانه را داشتیم. در مهرماه هم آموزش مباحث فقه و اخلاق آرایشگران زنانه را خواهیم داشت.
* اشاره کردید که تهیه فیلم و مستند هم از زمینه‌های مورد توجه بسیج اصناف بوده است. در این حوزه چه تولیداتی تا به حال داشته‌اید؟
تا الآن چند مستند برای بعضی از شهدای شاخص تهیه شده است. سال گذشته مستند شهید امانی تهیه و توزیع شد. امسال هم در صدد تهیه مستند شهید طیب هستیم و ان‌شاء‌الله برای همه شهدای استان‌ها قرار است مستند ساخته بشود؛ ضمن اینکه کمابیش از برخی استان‌ها بعضی مستندها می‌آید. مثلاً استان قزوین نقش اصناف در دفاع مقدس را مستند کرده است. به طور کلی یک مجموعه در زمینه تهیه مستند و چاپ کتاب فعال است و الحمدلله دارد گسترش پیدا می‌کند.
* محورهایی که شما فرمودید بیشتر ناظر به خود اصناف بود. بسیج اصناف برای فرهنگ مردم به عنوان جزوی از نظام بازار هم فکری دارد؟
ما مؤلفه‌های بازار را فقط کاسب و مغازه‌دار نمی‌دانیم؛ بلکه مردم هم جزو بازار تعریف می‌شوند. وقتی شما می‌روید داخل مغازه، دو طرف حضور دارند، یکی فروشنده، یکی خریدار. همه مردم مشمول تعریف بازارند. اگر کسبه ما متخلق به اخلاق اسلامی باشد، مؤدب باشد، مرتب و تمیز باشد، قطعاً روی مشتری هم تأثیر خواهد گذاشت. ما این‌گونه نگاه می‌کنیم که وقتی کاری برای فرد بازاری انجام می‌دهیم در مردم هم تأثیر خواهد گذاشت. وقتی فضاسازی به‌درستی انجام می‌شود، مشتری که حضور پیدا کند، در فضای معنوی بازار قرار می‌گیرد. مثلاً وقتی فضای نماز برای یک مجتمع ترتیب داده می‌شود مشتری‌ها هم در نماز شرکت می‌کنند؛ یا وقتی درباره نقش اصناف کتابی چاپ می‌شود یا محصول فرهنگی تولید می‌شود قطعاً مردم هم با تهیه این محصولات از فروشگاه‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنند. اصلاً این دو بخش بازاریان و مردم در این موضوع از هم تفکیک‌شدنی نیستند.یکی از قشرهای بسیج که ادعا دارد کاملاً مردمی است اصناف است.
* از جمله مسائل اجتماعی، عفاف و حجاب را نام بردید. در این زمینه بسیج اصناف چه کارهایی انجام داده و یا چه برنامه‌هایی برای آینده دارد؟
اولین کاری که داریم انجام می‌دهیم احیای امر به معروف و نهی از منکر است. اگر این احیا شود قطعاً کل معضلات بازار حل می‌شود. در کلام معصومین هم داریم که «بها تقام الفرائض» (همه فرائض با این دو فریضه اقامه خواهد شد). گروه‌هایی به عنوان امر به معروف و نهی از منکر در مجموعه اصناف تشکیل شده است و تأکیدش هم تذکر لسانی است.
حضرت آقا می‌فرمایند که امر به معروف و نهی از منکر مثل نماز یادگرفتنی است. ما امسال در برنامه‌مان آموزش امر به معروف و نهی از منکر به اصناف و بازاریان را گنجانده‌ایم که با همکاری ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر انجام می‌شود. کتاب آقای قرائتی در این زمینه مبنای تدریس ماست. این کار دارد شروع می‌شود که فضایی آماده شود تا مردم فعلاً اقدام به این کار بکنند تا مباحث بعدی مثل حمایت‌های قضایی و حمایت‌های معنوی هم از این مجموعه انجام شود.
در بحث عفاف و حجاب اصل همین است که تذکر لسانی در اولویت قرار بگیرد. اصناف از ما در زمینه امر به معروف درخواست کمک کردند و ما گفتیم می‌شود فضای بازار را به گونه‌ای فراهم کرد که وقتی فرد وارد فضای بازار و مغازه شد اگر وضع نامرتبی دارد، خودش را اصلاح کند.
به هر حال هر فضایی اقتضائات خودش را دارد. متأسفانه بعضی از پاساژها و مراکز خرید ما این‌گونه است که وقتی فرد می‌خواهد برود آنجا، چون می‌داند فضای آن مرکز خرید چگونه است خودش را طوری آماده می‌کند که در این فضا قرار بگیرد.
* یعنی در تذکر لسانی اعتقاد این مجموعه بر آن است که باید فضاسازی مناسبی در بازار انجام شود تا بستر تذکر لسانی فراهم شود؟
بله. ببینید! بعضی از فضاها اعلام می‌کند که بیا گناه کن. فرد می‌رود مانکن‌ها را می‌بیند، بعضی از فروشندگان را می‌بیند، تابلوها را می‌بیند، لباس‌ها را می‌بیند، نقش‌های لباس‌ها را می‌بیند و همه این‌ها فرد را به گناه دعوت می‌کنند.
* یعنی به نظر شما قدم اول در جهت امر به معروف و نهی از منکر در بازار تغییر فضاست؟
بله
* این تغییر فضا از چه طریقی انجام می‌شود؟
تغییر فضا این نیست که فقط با چهار تا پرچم و پارچه فضا را تغییر بدهیم. این پوسته کار است. بعضاً هم می‌بینید که مسخره می‌شود. مثلاً فروشنده نوشته «ورود بدحجاب ممنوع» اما می‌بینیم که دارد بابدحجاب معامله می‌کند. تغییر فضا فراتر از این حرف‌هاست. تغییر فضا یعنی اینکه فرد وقتی وارد یک مجتمع می‌شود آن خانمی که آنجا نشسته به عنوان راهنما پوشش مرتبی داشته باشد، وقتی می‌خواهد مطلبی اعلام کند با عشوه پشت میکروفون حرف نزند، وقتی وارد دفتر مدیریت آن مجتمع می‌شوی همه خانم‌ها و آقایان از همه جهات مرتب باشند، فضایی که آنجا درست کرده‌اند با فضای فرهنگی اسلامی هماهنگ باشد، مانکن‌های مغازه‌ها مانکن‌های مناسبی باشد، فروشنده (چه مرد، چه زن) باید ظاهرش و برخوردش به نحوی باشد که مشتری را تحریک نکند، به خاطر اینکه مشتری را جذب کند به شکل خاصی لباس نپوشد. فضاسازی یعنی این. در این صورت اگر فرد مغرضی هم بخواهد کاری انجام دهد در این فضا جرأت نمی‌کند. ما باید نماز جماعت را در بازار تقویت کنیم؛ این یعنی فضاسازی.
* پس در زمینه امر به معروف، قدم اول فضاسازی و قدم بعدی تذکر لسانی است. شما گفتید که تذکر لسانی را آموزش می‌دهید. آیا این آموزش هماهنگ با ظرافت‌هایی که در دین آمده هست؟ بالاخره در معارف دینی ما هست که امر به معروف باید با زبان نرم انجام شود.
ما اصلاً در زمینه این دو فریضه تصدی‌گری نمی‌کنیم. ما فقط می‌خواهیم بگوییم که این واجب الهی روی زمین مانده و مردم باید آن را انجام بدهند. امر به معروف مراتب دارد. مراتب بالای امر به معروف که به مسائل قهری می‌رسد حکومتی است و ما اصلاً به آن ورود نمی‌کنیم چون به ما ربطی ندارد.
قطعاً وقتی کاسبی کار اشتباهی انجام می‌دهد این نیست که بسیج برود به او تذکر بدهد؛ خود هم‌صنفش به او تذکر می‌دهد. روش ما این است. یک وقتی در یکی از شهرهای مذهبی به ما گفتند دخترخانمی آمده در یکی از خیابان‌ها و خیلی حجابش خراب است. وقتی به ما گفتند من به یکی از دوستان گفتم یک پیرمرد خوش‌صحبت که در بازار هست به من نشان بده. به آن پیرمرد گفتم برو این دختر را نصیحت کن. این رفت و گفت که گفته‌ام. بعد که من از جلوی این مغازه رد می‌شدم فکر کردم یک خانم دیگری داخل این مغازه است. گفتم چه شد؟ آن دخترخانم رفت؟ گفتند نه، این همان خانم است که خودش را تغییر داده. یعنی کلام یک پیرمرد که خودش بازاری است روی این خانم اثر گذاشت و نگذاشت بدپوششی در راسته آن بازار گسترش پیدا کند.
انتهای پیام/224224
