چه تفاوت ها و چه شباهتهایی بین سنی ناصبی و سنی وهابی و سنی سلفی وجود دارد؟
بسیج مداحان فارس ، موضوع
ناصبی بودن از ابتدای خلافت امام علی(ع) وجود داشته، به خلاف وهابیت که
سابقه چندانی ندارد. ناصبیها به حضرت علی(ع) ناسزا و لعن و نفرین کرده و
از حضرتشان برائت میجستند، اما بسیاری از افرادی که امروزه به نام وهابی و
سلفی شناخته میشوند، با آنکه بسیاری از فضائل و مناقب آنحضرت را که در
قرآن و روایات آمده انکار میکنند، اما به حضرتشان احترام گذاشته و مانند
ناصبیهایی چون بنیامیه و خوارج نهروان به ایشان دشنام نمیدهند، با این
وجود، آنان به شدت با شیعیان اهل بیت بنای دشمنی گذاشته و از هر اقدامی
علیه آنان فروگذار نمیکنند.
سنی سلفی؛ افرادی هستند که ادعای پیروی از پیشینیان صالح و یا صحابه و تابعین را دارند.
ابن
تیمیه مذهب سلفیگری را در قرن هفتم احیا کرد و آتش اختلاف را میان جهان
اسلام شعلهور ساخت. پس از وی، شاگردش ابن قیم برای زنده نگاه داشتن این
اندیشه بسیار کوشید.
«سلف» در لغت به معنای «پیشین» و «گذشته» است. سلف،
اصلی است که بر تقدم و سبقت دلالت دارد. پس سلف کسانی هستند که در گذشته
بودهاند.[1] «سَلَفُ الرجل»؛ یعنی «پدران گذشته مَرد».[2]
با توجه به
این تعاریف، سلف معنایی نسبی دارد؛ هر زمانی، سلفِ زمان آینده خود است و در
برابر آن، «خَلَف» قرار دارد؛ به عبارت دیگر، ما نسبت به آیندگان، «سلف» و
نسبت به گذشتگان «خلف» شمرده میشویم.[3]
معنای متداول سلف نزد عموم
مسلمانان، همان معنایی است که از ظاهر این لفظ استفاده میشود و هنگامی که
«صالح» به آن اضافه گردد، به معنای گذشتگانی است که برای آیندگان مایه
افتخار و سربلندی بودهاند. از این منظر، پیشینیان به سبب انتقال معارف
اسلامی به نسلهای بعدی و مجاهدتهایی که برای حفظ کیان دین متحمل شدهاند،
دارای ارزش و احترامند. البته بیشک نزدیکی به عصر بعثت نیز به سبب قداست
پیامبر گرامی اسلام(ص)، خود عاملی برای احترام و عظمت گذشتگان شده است.
برخلاف
ناصبیگری، سلفیگری در قرنهای اولیه بعد از اسلام وجود نداشته و این معنا
در بدعتی ریشه دارد که ابن تیمیه در قرن هفتم ایجاد کرد. وی برخلاف
گذشتگان به مفهومپردازی واژه «سلف» پرداخت و آنرا در معنایی بهکار برد
که تا آن زمان، اندیشمندان اسلامی چنین معنایی را درباره سلف اراده نکرده
بودند. مهمترین بدعتی که ابن تیمیه و سپس سلفیان پس از او بنیان نهادند،
گسترش منابع تشریع به صحابه، تابعین و تابعین تابعین بود.
ابن تیمیه
گفته است: «سلف، کسانی هستند که در سه قرن اول اسلام زندگی میکردند و
دارای تمامی فضایل بودند و آنان برای حل هر مشکلی، شایستهتر از سایرین
هستند».[4]
وی سپس توصیه میکند: «بر شما باد به آثار سلف. آنان آنچه را
موجب شفا و کفایت است، آوردهاند و پس از آنها کسی چیزی که آنان ندانند،
نیاورده است».[5]
درباره بعضی از معتقدات فرقه وهابیت سلفی نمایه «عقاید وهابیت»، سؤال 1480 را مطالعه کنید.
پی نوشت:
[1]. ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغه، ج 3، ص 95، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، 1404ق.
[2]. جوهرى، اسماعیل بن حماد، الصحاح، ج 4، ص 1376، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ اول، 1376ق.
[3]. همان.
[4]. ابن تیمیه حرانی، أحمد بن عبد الحلیم، مجموع الفتاوى، ج 4، ص 157 – 158، مدینه، مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشریف، 1416ق.
[5]. همان.
منبع:روضه