نانو تکنولوژی، فن‌آوری که دنیا را متحول می‌کند

موارد فوق، فقط تعداد محدودی از محصولات انتظار رفته از نانوتکنولوژی هستند. انسان در معرض یک انقلاب اجتماعی تسریع شده و قدرتمند است که ناشی از علم نانوتکنولوژی است. در آینده نزدیک گروهی از دانشمندان قادر به ساخت اولین آدم آهنی با مقیاس نانومتری می‌گردند که قادر به همانندسازی است.

طی چند سال با تولید پنج میلیارد تریلیون نانوروبات ، تقریبا تمامی فرایندهای صنعتی و نیروی کار کنونی از رده خارج خواهند شد. کالاهای مصرفی به وفور یافت‌شده ، ارزان، شیک و با دوام خواهند شد. دارو یک جهش سریع و کوانتومی را به جلو تجربه خواهد نمود. سفرهای فضایی و همانندسازی امن و مقرون به صرفه خواهند شد. به این دلایل و دلائلی دیگر، سبکهای زندگی روزمره در جهان بطور زیربنایی متحول خواهد شد و الگوی رفتاری انسانها تحت‌الشعاع این روند قرار خواهد گرفت.

از طرفی شاید بتوان گفت تسخیرکنندگان علم و فناوری آینده در سه گروه فناوری اطلاعات، نانوفناوری و زیست فناوری خلاصه می شوند.

نانو واژه ای است که این روزها زیاد به گوشمان می خورد. جدا از نانوهایی که فقط اسم نانو را روی برچسبشان دارند و هیچ بویی از این فناوری نبرده اند، نانوهای واقعی در بازار ،صنعت، کشاورزی و ... جای خودشان را پیدا کرده اند و حسابی ضرب المثل "فلفل نبین چه ریز است ،بشکن ببین چه تیز است" را تداعی می کنند.

فناوری این فلفل های ریز در ایران رسما از سال 1382 ساماندهی شد و به تدریج در صنعت و بازار کشور و حتی در این سال های اخیر در بازارهای جهانی رسوخ کرد.

امروزه اگر به سراغ مدیران کشور بروید و معنای فناوری را از آنها طلب کنید، پاسخ آنها شاید در این جملات خلاصه شود: ما یا تجهیزات مورد نیاز خود را خودمان می سازیم و یا میخریم، در صورت اول دارنده فناوری هستیم و در حالت دوم با خرید تجهیزات لازم انتقال فناوری کرده ایم.

اما به طور کلی در بحث فناوری باید از مرز اختراع عبور کرد و به دنبال ورود به بازارهای واقعی به خصوص بازارهای جهانی بود، به همین سبب عوامل بسیاری در توسعه فناوری دخیل هستند که این عوامل غالبا عوامل اقتصادی ،مدیریتی، حقوقی و غیره هستند و لذا صرفا نباید به فکر توسعه ی شاخص های علمی بود.

امروزه فناوری نانو در تمام جنبه های زندگی کاربرد پیدا کرده است. مثلا در حوزه های مختلف از جمله غذا ،دارو، کشاورزی ،نساجی ،پزشکی ،زیست فناوری تا الکترونیک، کامپیوتر ،حمل و نقل ،انرژی ،محیط زیست، مواد، هوافضا ،نظامی ،پتروشیمی، علوم مواد و کامپیوتر های کوانتومی.

به گفته ی عماد احمدوند ،مدیر کارگروه توسعه و ترویج ستاد نانو ،این فناوری در ایران داستانی 14 ساله دارد. سال 1380 مرکز همکاری های فناوری بحث نانو را آغاز کرد و به دنبال آن تیمی سه نفره هدفگذاری دو ساله ای برای این شاخه از علم و فناوری طرح ریزی کردند.

در این دو سال اقداماتی برای شناساندن این فناوری صورت گرفت. از جمله این اقدامات انتشار ماهنامه ی فناوری نانو بود که در آن زمان در یک صفحه خلاصه می شد. با گذشت زمان مسئولان ترویج فناوری نانو فقط به انتشار ماهنامه اکتفا نکردند بلکه کار به کتاب و سایت هم کشیده شد. 

دکتر احمد وند ادامه داد: بعد از گذشت دو سال، ریاست جمهوری ستاد ویژه توسعه فناوری نانو را تشکیل داد و در سال 1384 سند راهبردی 10 ساله ی آن نهایی شد. سندی مبنی بر تولید ثروت و بهبود کیفیت زندگی به کمک فناوری تدوین شد.

بعد از گذشت 10 سال ،امسال سند راهبردی 10 ساله ی دوم این ستاد نیز تدوین شد.در چشم انداز 1404و براساس اهداف نقشه جامع علمی کشور کسب 2 درصد از بازار جهانی نانو و رسیدن به رتبه پنجم جهانی در این علم، رتبه دهم در فناوری نانو، رتبه پانزدهم در صنعت و بازار همچنین رتبه پانزدهم نوآوری جهانی، از اهداف کلان توسعه فناوری نانو در جمهوری اسلامی ایران برشمرده شده است.

مدیرکل ملی سیاست گذاری فناوری نانو کره جنوبی در خصوص فناوری نانو در ایران گفت : اولین بار است که از ایران دیدن می کنم، اطلاعات من از ایران نه تنها در حوزه نانو بلکه در تمام حوزه هایی که مربوط به ایران است، اطلاعات کامل نیست، ولی شانس این را داشتم موسسات تحقیقاتی و برخی از شرکت های فناوری ایران را ببینم .

وی افزود: دیدن شرکت های فناوری ایرانی فعال و پیشرو در مسیر نانو مایه خرسندی است. در حوزه نانو فناوری ، روش های آموزشی که در حال حاضر برای دانش آموزی در مقطع دبیرستان و دانشجویی در رشته فناوری نانو بکار گرفته شده است، دقیقا چیزی است که آینده نانو ایران را می سازد و از نظر من آینده نانو در ایران خیلی درخشان است.

گزارش از یاسمن قاسمی