امام خامنه ای (مد ظله ) :
باید چرخه ای بوجود آوریم که در آن ایده های ذهنی نخبگان و نابغه ها به مراکز علمی تحویل شود تا پس از پرورش علمی این ایده ها، نخبگان فناوری و صنعتی با کار و تلاش جدی، آنها را به محصولات صنعتی و غیر صنعتی تبدیل کنند و دستگاه های ذیربط نیز زمینه تولید و تجاری کردن این محصولات را فراهم کنند
با توجه به اهمیت علم و فناوری و
لزوم معرفی سازمان های بانی امر به عموم مردم و آشنایی با وظایف و مأموریت سازمان
ها و نهادهای مختلف علمی مصاحبه ای با دکتر یاسر دهقانی مسئول سازمان بسیج علمی ،
پژوهشی و فناوری انجام شده است که در ادامه توجه شما را به آن جلب می نماییم :
ضمن عرض سلام و وقت بخیر خدمت جناب دکتر دهقانی لطفا در ابتدا معرفی مختصری
از سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری بیان بفرمایید.
مجموعه سپاه با توجه به دغدغه های حضرت آقا در در خصوص رشد علمی و
نیز حرکت سپاه به صورت عالمانه و دقیق دو مجموعه علمی را راه اندازی نموده است یکی
برای درون خود سپاه به نام معاونت دانش و پژوهش و دیگری برای آحاد بسیجیان به نام
سازمان بسیج علمی و لذا وظیفه ذاتی این مجموعه کمک به رشد و حمایت از مخترعان و
مبتکران و نخبگان و کلیه کارهای بسیجیان است .
جناب آقای دکتر دهقان لطفا کمی در رابطه با ساختار سازمانی، بخش ها و اهداف
بسیج علمی در استان فارس توضیح بفرمایید.
سازمان بسیج علمی دارای پنج قسمت مختلف است 1) پژوهشکده با دو رویکرد
مخنلف از یک سو انجام نظرسنجی ها و پرسشگری ها با منظور رصد آخرین وضعیت موجود درحوزه های محلی و از سوی دیگر انجام پژوهش های کاربردی
مرتبط با ماموریت های بسیج 2) مرکز حمایت از مخترعان و مبتکران که موظف است در
قالبهای حمایتهای مالی و مشاوره ای کلیه مخترعان و مبتکران و ایده پردازان را کمک
کند نمونه اولیه صنعتی خود را بسازند یا کاری کند که ان را انجام دهند3) خانه
نخبگان با هدف جمع اوری نخبگان در حیطه های مختلف و استفاده از نظرات مشورتی انها
4) کار گروه علمی با هدف دادن نظرات مشاوره ای به اموزش و پرورش ، دانشگاهها
و سایر مراکز علمی 5) مراکز رشد که این مراکز ، مکانهایی هستند جهت کمک به مخترعان
و رشد دادن آنها
لطفا به طور مختصر راجع به سوابق علمی و فعالیت های پژوهشی خود توضیح داده
و کمی در رابطه با خدمات بخش های پژوهشکده ها، مراکز رشد و حمایت و ... توضیح
دهید.
بنده لیسانس روانشناسی صنعتی و سازمانی از دانشگاه شهید چمران که در
همان دوره با موسسه پژوهی خوزستان نیز همکاری
داشتم ، کارشناسی ارشد مدیریت اموزشی را از دانشگاه شیراز و کار پژوهشی که در این
دوره انجام شد بررسی مشکلات تعاونی های خدمات درمانی و ارایه راهکارها بود ، در دوره
دکترا رشته مطالعات برنامه درسی را در دانشگاه شیراز سپری کردم و از کارهای پزوهشی
هم که در حال حاضر دنبال میکنم بررسی میزان آزادی علمی اساتید امی باشد .
در خصوص خدمات باید عرض کنم مهمترین آنها در حال حاضر ، سرباز پژوهشکده ، کسر خدمت ، کلاسهای
آموزی ، و حمایت از مخترعین می باشد .
رسالت های سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری را چه می دانید و جهت تحقق
بخشیدن به آن ها تاکنون چه اقداماتی از سوی سازمان شما صورت گرفته است؟
کمک به رشد پیشرفت علمی در جامعه با ترویج گفتمان علمی در آحاد مردم ،
حمایت از افراد نخبه و برگزیده جهت تحقق ایده ها و همکاری با سایر مراکز علمی و
تحقیقات (تفاهم نامه ها) در حال حاضر از اهم رسالت های سازمان محسوب می گردد .
با توجه به مدت زمانی که حضرت عالی تشریف آورده اید فعالیت علمی و رشد علمی
،پژوهشی سازمان خود را چگونه ارزیابی می نمایید؟
بحمدالله وضعیت رو به جلو است و امیدواریم که این روند صعودی همواره
ادامه داشته باشد. در سال نود و چهار رتبه
4 کشور را در سازمان بسیج علمی کسب کردیم .
آیا روندی که می فرمایید با اهداف مذکور همسو بوده اند؟
سعی شده است که در آن راستا باشد
با توجه به اقدامات و فعالیت هایی که بیان نمودید، بفرمایید عملکردهای
پیشین سازمان بسیج علمی را در بخش های مختلف خود چگونه ارزیابی می کنید؟
در مجموع در سالهای قبل هم
مسئولین خوب کار کردند هم آقای جزایری و هم آقای عبدالله زاده ، بحمدلله هر دو خوب
کار کرده اند که جای تقدر و تشکر از هر دو عزیز بزرگوار وجود دارد .
با توجه به وجود مراکز رشد
وحمایت، خانه نخبگان و ... بفرمایید تاکنون چه تعداد طرح مورد حمایت شما بوده و یا
به ثبت رسیده است؟ از این تعداد چند مورد جزء طرح های شاخص شما بوده و عملیاتی
گشته است و در بازار کار مورد کاربرد واقع گردیده است؟
در سال94 تعداد42 طرح مورد
حمایت قرار گرفت و در سال 95 تا این لحظه 7 طرح مورد حمایت قرار گرفته است .
بفرمایید از این 42طرح چند طرح ثبت شده است ؟
آمار دقیقی از این طرح ندارم چراکه این طرح به صورت متمرکز توسط سازمان
در تهران انجام میشود و خود افراد می بایست پیگیر آن باشند .
با توجه به وضعیت علمی کشور، ابتدا بفرمایید ایران به لحاظ جایگاه رشد علم
و فناوری در چه سطحی است ؟ و شما به عنوان یک سازمان علمی، نقش خود را در زمینه
رشد و توسعه علمی کشور چگونه ارزیابی می کنید؟
با توجه به آمار هایی که خود کشورهای غربی منتشر می کنند مشخص است که
وضعیت کشور در جهان از لحاظ علمی مناسب است اما به عقیده بنده در کل رشد کشور در
علم و فناوری قابل توجه است هر چند که در سال های اخیر شتاب علمی کشور کند شده است
.
سازمان علمی استان شما، بیشتر بر چه بخشی از جامعه علمی تاکید دارد؟
مطمئنا بیشترین تأکید ما بر جامعه مخترعان
و مبتکران است
به نظر شما باید به چه سمتی باید حرکت کنید تا جامعه علمی خود را گسترش دهید؟
به عقیده بنده جهت گسترش جامعه علمی ،
حرکت جمعی می بایست صورت گیرد ، توسط تمامی نهادهای مرتبط تحت لوای رهبری یک
سازمان ، در این صورت است که همه هم جهت می شوند و بازدهی کار نیز دوچندان می شود
.
آیا تا این لحظه گامی در این جهت صورت گرفته است ؟
در سطح کلان خیر اما در سطح استان تفاهم نامه هایی صورت گرفته است .
لطفا بفرمایید بسیج علمی در جهت شناسایی و جذب ظرفیت های علمی و نخبه بسیجی
کشور چه فعالیت هایی را انجام داده است؟ و به عنوان یک جایگاه موثر در وضعیت رشد
علمی کشور، چگونه به ترویج فرهنگ تقویت پژوهش و خودباوری علمی می پردازد؟
دربند 2 تفاهم نامه
ها با تمام مراکز علمی هماهنگ شده است که تمامی نخبه گان خود را به سازمان ما
معرفی کنند .
ایا فقط در همین سطح کار شده است ؟
خیر کارهای دیگری نیز با سایر
دانشگاهها مانند دانشگاه آزاد صورت گرفته است . علاوه بر این جذب جوانان و سپردن
کارهای مختلف به انها به نحوی که برخی از آنها فکر هم نمیکردند که بتوانند به این
خوبی کارها را جلو ببرند نیز توسط مجموعه صورت گرفته است .
از نظر شما به عنوان جایگاه رئیس سازمان علمی، پژوهشی و فناوری، چگونه می
توان ارتباط و تعامل میان جامعه علمی با یکدیگر را تسهیل نموده و لطفا بفرمایید در
حال حاضر مراکز علمی شما در استان ها تا چه اندازه با یکدیگر در ارتباط هستند؟
در بحث ارتباط متاسفانه با توجه به عملکرد بسیار ضعیف مجموعه
استانداری در هماهنگی نهادهای علمی و توجه صرف به مجموعه دانشگاه شیراز ، علوم
پزشکی ، بنیاد نخبگان و رها کردن سایر مراکز علمی ، در سطح استان کار خاصی صورت
نگرفته است ، گرچه این سازمان با تعامل مناسب با سایر مراکز در جهت رفع این مشکل
حرکت کرده است .
با توجه به آمار پایگاه های استناد علمی مانند اسکوپوس، ISI و ... پیرامون
رشد تولیدات علمی ایران، از نظر جنابعالی، آیا این تولیدات در راستای نیازهای کشور
می باشد؟
خیر متاسفانه نه تنها نبوده اند بلکه در جهت تأمین نیازهای جهان شرق
و غرب بوده اند چرا که محورهای اصلی را آنها مشخص می کنند .
بفرمایید فعالیت های صورت گرفته و یا در حال انجام سازمان شما، تا چه
اندازه در راستای نیاز ملی است؟
در بخش های مختلف مجموعه ما کارها و تولیدات علمی دقیقا بر اساس
نیازها انجام می شود اگرچه تا نقطه مطلوب فاصله وجود دارد .
لطفا به چند مورد مهم از موانعی که برسر راه رشد علمی کشور می دانید اشاره
داشته و چه دستورالعمل هایی را در جهت رفع این موانع در فعالیت های اجرایی سازمان
خود قرار داده اید؟
عدم وجود مهندسی نیازهای
علمی ، یعنی نیازهای علمی کارشناسی نشده است و عدم
حرکت نهادهای علمی به منظور کمک به نهادهای کاربر از مهمترین موانع محسوب می شوند
.
در بخش دوم سؤال شما باید عرض کنم بسیاری از کارهایی که در سازمان ما
انجام میشود دقیقا در همین راستاست که ارتباط مناسبی بین علم و نیاز صنعتی کشور به
وجود آوریم اما متأسفانه مشکل در سطح اجرا و سطح عملکرد است چراکه در سطح اجرا جزء
نهادهای تصمیم ساز هستیم و نه نهادهای تصمیم گیر
متاسفانه یکی از مشکلاتی که در حال حاضر کشور به آن دچار بوده، شکاف بین
جامعه دانشگاهی و صنعتی ما است، سازمان شما به عنوان یک جایگاه علمی-پژوهشی در جهت
کاهش این شکاف چه اقدامات عملی انجام داده است؟
این اشکال یک اشکال اساسی که در تمام دنیا وجود دارد و این به ماهیت
علم برمیگردد که علم همواره جلوتر از صنعت پیش میرود که البته در کشور ما بیشتر
مشهود است اما سازمان ما سعی میکند نیازهای علمی خود را از صنعت برآورده کند و آنها
را تأمین کند .
بسیج علمی در راستای توسعه
فرهنگ کارآفرینی تاکنون چه اقداماتی را انجام داده است؟
تشکیل گروه کار آفرینی با همکاری دانشگاه باهنر و تشکیل مجموعه
شرکتهای دانش بنیان از اقداماتی است که در این راستا صورت گرفته است .
یکی از موضوعاتی که امروزه در سطح دنیا مطرح است، موضوع بنگاه های دانش
بنیان و فناوری محور و استارت آپ ها می باشد، سازمان شما در این راستا چه اقدامات
و حمایت هایی را انجام داده است؟
مکان و امکانات در حد توان برای این بنگاه ها فراهم شد تورهای خلاقیتی نیز جهت ایجاد اشتغال و کارافرینی انجام
میشود
بفرمایید در چه زمان و چگونه انجام میدهید؟
این کار را ما معمولا در فصل تابستان و با همکاری بنیاد ملی نخبگان
انجام می دهیم .
با توجه به فعالیت ها و پویایی پژوهشکده ها، مراکز رشد و حمایت، خانه
نخبگان بسیج و ...در سازمان خود، بفرمایید تا چه اندازه فعالیت های تولیدی آن ها
در راستای تحقق اقتصاد دانش بنیان و مقاومتی است؟
تولید محصولات نظامی و غیر نظامی مورد نیاز جامعه که وابستگی به غرب
داشتیم به دست جوانهای متخصص داخلی در واقع تأیید می کند که سازمان ما کاملا در
راستای تحقق اقتصاد دانش بنیان و اقتصاد مقاومتی حرکت می کند .
حمایت های سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری از فعالیت ها و برنامه های
حوزه تولید علم و فناوری کشور چگونه است؟
ما بیشتر به سمت مباحث کاربردی حرکت میکنیم اما در عین حال از طریق
کارگروه علمی خانه نخبگان و پژوهشهای پژوهشکده سازمان بسیج علمی درراستای تولید
علم نیز حرکت میکنیم .
با توجه به تبیین جایگاه علمی ایران در چشم انداز 1404 در سند چشم انداز
بیست ساله کشور و نقشه جامع علمی، و نیز فرمایشات مقام معظم رهبری پیرامون کاهش
سرعت رشد علمی کشور، بسیج علمی چه دستورالعمل های اجرایی ای را جهت تحقق بخشیدن
این چشم انداز و افزایش سرعت رشد علمی قرار داده است؟
معمولا چنین دستورالعمل هایی در سطح تبادل های تخصصی در پایتخت انجام
میشود و سازمان بسیج استانها در راستای اجرای آنها حرکت می کند .
در جهت بهبود وضعیت موجود علم و فناوری کشور، چه برنامه هایی را جهت اجرایی
شدن در سال جاری و و نیز سال آینده برای بسیج علمی بیان نموده اید.
ایجاد شبکه مسئولین علمی تا سطح پایگاهها
و برگزاری همایش چهت توجیه این عزیزان در راستای مأموریت محوله از اهم برنامه های ما
در سال جاری می باشد که نمونه انها هفته گذشته انجام شد .
آقای دکتر لطفا با توجه به ماموریت سازمان خود، کمی در رابطه با برنامه های
آتی سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری توضیح دهید.
راه اندازی مرکز طب اسلامی ایرانی ، دادن مکان به سایر شرکتهای دانش
بنیان ، تفاهم با سایر مراکز از جمله دانشگاه ازاد از برنامه هایی است که به یاری
خدا در حال پیگیری آن هستیم .
ضمن تشکر از صبر و سعه صدر شما به عنوان سؤال آخر بفرمایید ضرورت انجام فعالیت های
علمی-پژوهشی امروزه در کشور تا چه اندازه بوده و شکل گیری مراکز مختلف علمی از
جمله شرکت های دانش بنیان، استارت آپ ها و ... تا چه حد به بهبود وضعیت کشور کمک
خواهد کرد؟
از لحاظ ضرورت همانگونه که حضرت آقا فرموده اند اگر خواهان پیشرفت آقایی
و تعالی در سطح ملی و بین المللی هستیم اجبارا می بایست علمی عمل کنیم که العلم
سلطان که در این خصوص شرکتهای دانش بنیان و سایر سازمان های مربوطه بسیاردراین
زمینه کمک رسان هستند لکن با این نحو اجرا و این روند حرکتی این موضوع محقق نخواهد
شد .
منظورتان این است که فرمانده و ستاد مشترک در این راستا بایست شکل گیرد ؟
بله دقیقا
مقایسه وضعیت علمی کشور در دوران پهلوی و پس از انقلاب+جدول
