برگزاري نخستين كنفرانس سنجش از دور و سيستم‏ هاي اطلاعات جغرافيايي در علوم زمين در دانشگاه شيراز

به گزارش سازمان بسیج علمی ، پژوهشی و فناوری استان فارس به نقل از دانشگاه شیراز ،در ابتداي مراسم افتتاحيه، دكتر سيد محمدجعفر ناظم السادات، دبير علمي كنفرانس گفت: كاربرد دانش و فناوري هاي سنجش از دور (Remote Sensing, RS) و سامانه ي اطلاعات جغرافيايي (Geographical Information System, GIS) در ايران بسيار كمتر از آن است كه ايرانيان شايسته ي آنند؛ گرچه هر روز ايران در چندين نوبت از سوي ماهواره هاي مدار قطبي (Polar Orbit Satellites) و هر از چند دقيقه از سوي ماهواره هاي ثابت زميني (Geostationary Satellites) پايش مي گردد، كاربرد داده ها و اطلاعات گردآوري شده بسيار اندك مي باشد.

رئيس مركز پژوهش هاي علوم جوي و اقيانوسي دانشگاه شيراز افزود: در بسياري از كشورهاي پيشرفته ي صنعتي جهان و حتي كشورهاي در حال توسعه داده هاي آنلاين و آرشيوي سنجش از دور يكي از ابزارهاي بنيادين مديريتي و تصميم سازي مي باشد. در ايران به سختي اين داده ها قابل دسترس مديريت ها و حتي دانشگاهيان است؛ از اين رو با آنكه براي هر پيكسل از كشور هزاران داده در آرشيوها انباشت شده است، بهره برداري ايرانيان از اين گونه داده ها بسيار اندك و نزديك صفر مي باشد.

استاد بخش مهندسي آب خاطرنشان كرد: نداشتن دسترسي آسان به داده هاي ماهواره اي و نيازمند بودن اين داده ها به پيش پردازش، بسياري از دانشجويان و استادان را از كاربرد اين داده ها به دور نگه داشته است. لايه هاي گوناگون مديريتي كشور نيز از اين داده ها و اطلاعات تقريباً بي بهره است.

دبير علمي كنفرانس اظهار داشت: بهره برداري درست از داده ها و اطلاعات ماهواره اي نيازمند آگاهي بالا از توانايي هاي GIS است.

دكتر ناظم السادات اضافه كرد: پردازش حجم بسيار بزرگ داده هاي ماهواره اي كه در گستره هاي بزرگ جغرافيايي و با تكرارهاي فراوان انباشت گرديده اند، نيازمند نرم افزارهاي نيرومندي است كه بتوانند اين گونه داده ها و اطلاعات را پردازش نمايند. براي نمونه، در هر گذر دو ماهواره Terra & Aqua براي هر كيلومتر مربع از سطح ايران صدها داده از پوشش گياهي، دما، ويژگي ابرها، نمايه هاي آلودگي هوا و ريزگردها، آب اتمسفري، سطح درياچه ها، تبخير و تعرق و خروج آب از محيط به دست مي آيد. اگر اين صدها عدد در مساحت ايران ضرب شود و هر روز چند گذر ماهواره اي داشته باشيم، شمار داده ها به چندين ميليارد مي رسد. نرم افزارهاي GIS ابزار ارزشمندي براي پردازش داده هاي ماهواره اي هستند.

استاد بخش مهندسي آب بيان داشت: انگيزه ي برگزاري اين كنفرانس آن است كه زمينه هاي توجه بيشتر به دانش و فناوري هاي سنجش از دور و GIS در دانشگاه ها و مراكز علمي و اجرايي كشور را فراهم آورد؛ در همين راستا، برخي از ويژگي هاي سايت مركز پژوهش هاي علوم جوي و اقيانوسي دانشگاه شيراز براي شركت كنندگان توضيح داده شد.

وي يادآور شد: براي نخستين بار در ايران هر كاربر اينترنتي مي تواند پس از باز كردن سايت بر روي نقشه ي GOOGLE EARTH برود و بر روي محل مورد نظر خود zoom نمايد. پس از آن ويژگي هاي گياهي، ابر، دماي سطح زمين و بارش را به آساني در پيكر داده هاي اكسل و نقشه هاي ژئورفرنس شده دريابد. داده هاي خام كه از سنجنده ي MODIS دريافت گرديده نيز بر روي سايت قرار داده شده كه قابل دريافت است.

دكتر ناظم السادات ادامه داد: كارهاي انجام شده بر روي سايت پايه هاي يك نرم افزار بومي براي پردازش داده هاي ماهواره اي مي باشد. كدنويسي تمام محاسباتي كه هم اكنون بر روي تصاوير انجام مي شود، از سوي كارشناسان مرتبط با مركز انجام يافته است. اين سايت و توانايي نرم افزاري آن پيوسته در حال پيشرفت مي باشد. پيش بيني مي شود كه در آينده ي نزديك كاربران اينترنت بتوانند با بهره برداري از سايت، دستور انجام محاسبات و پردازش تصوير را به سرور مركز بدهند. سرور با توجه به داده هاي خام انباشت شده در پايگاه اطلاعاتي با دستور كاربر نسبت به پردازش تصوير اقدام خواهد نمود؛ در اين شرايط نه تنها نياز به دانلود داده ها نخواهد بود، بلكه سرور مركز به عنوان يك پردازشگر نيرومند به پردازش تصوير براي كاربران خواهد پرداخت.

دكتر سيد علي‏اكبر صفوي، قائم مقام رئيس دانشگاه و معاون برنامه‌ ريزي و توسعه ي دانشگاه شيراز نيز گفت: بازده سرمايه گذاري در دانش افزايي بيش از هر گونه سرمايه گذاري ديگر است و اين بازدهي مي تواند تا صدها برابر بيشتر از سرمايه گذاري در ديگر بخش ها افزايش يابد.

اهميت داده و اطلاعات در دنياي كنوني و نياز به رويكردهاي نوين در دسترسي به داده و پردازش آن از موضوعات مورد بحث در سخنراني كوتاه دكتر صفوي بود.

در ادامه ي مراسم افتتاحيه، دكتر علوي، استاد دانشكده ي سنجش از دور و GIS دانشگاه تهران سخنراني نمود.

وي هم بر لزوم توجه بيشتر و فراگير بر كاربردي نمودن داده هاي سنجش از دور تأكيد كرد و با يادآوري كارهاي انجام شده در مركز پژوهش هاي علوم جوي و اقيانوسي گفت: همّت و پايداري دست اندركاران براي دستيابي به اهداف ستودني است.