گزارش تنویر ،
در شرایطی كه تروریستهای داعش آخرین نفسهای خود را در سوریه
میكشند، روسیه اولین اقدام پساداعش را كلید زده و قصد دارد بخشی از
نیروهای نظامی خود را در سوریه كاهش دهد. رئیس کمیته امور دفاعی پارلمان
روسیه دیروز اعلام کرد که عملیات اصلی نیروهای نظامی روسیه در سوریه
تقریباً به اتمام رسیده است. فرستاده ویژه رئیسجمهور روسیه به سوریه هم
اظهار داشت: بشار اسد بر پایبندیاش بر تعهداتی که پیش از این اتخاذ
شدهاند، تأکید داشته است.
روسیه كه از سپتامبر
2015 و به دعوت دولت سوریه، عملیات خود را علیه گروههای تروریستی شروع
كرده بود، در آستانه فروپاشی داعش، مأموریت خود را در این كشور پایان یافته
تلقی میكند. روزنامه کومرسانت روسیه روز دوشنبه به نقل از منابع مطلع
خود خبر داد کاهش نیروهای نظامی روسیه در دستور کار وزارت دفاع این کشور
است. به گزارش این روزنامه، ارتش سوریه کنترل ۹۵ درصد از خاک این کشور را
در اختیار گرفته و از این رو پشتیبانی و حضور گسترده نیروهای روسیه در این
کشور دیگر ضروری به نظر نمیرسد. به نوشته این روزنامه روسی، در صورت اتخاذ
این تصمیم، حضور نیروی هوایی روسیه کاهش خواهد یافت، اما سیستم پدافند
هوایی روسیه همچنان در سوریه باقی میماند. دو مقام آگاه در محافل
دیپلماتیک و نظامی روسیه به این روزنامه گفتهاند که رهبران سیاسی و نظامی
این کشور در حال بررسی مسئله کاهش نیروها و فناوریهای روسی، از جمله
هواپیماها و بالگردهای نظامی در سوریه هستند، ولی این مسئله هنوز قطعی
نشده و در هر صورت تصمیمگیری نهایی بر عهده ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور
روسیه خواهد بود. این گزارش در حالی است كه وزارت دفاع روسیه، فرمانی مبنی
بر کاهش نیروی هوافضای روسیه در سوریه منتشر نکرده است.
اما
سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه پیش از این در دیدار با وزیر امور خارجه
اسرائیل اعلام کرده بود که عملیات مبارزه علیه تروریستها در سوریه رو به
اتمام است. همچنین سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه از نزدیک شدن به
پایان عملیات نظامی علیه تروریستها در سوریه خبر داده بود. ولادیمیر
شامانوف، رئیس کمیته امور دفاعی پارلمان روسیه دیروز در سخنانی گفت:
«انتظار میرود که تا پایان سال جاری میلادی ارتش سوریه مرزهای شرقی را از
کنترل گروهک داعش خارج کند.» به گزارش اسپوتنیک، ویکتور بانداروف، رئیس
کمیته شورای اتحادیه دفاع و امنیت روسیه هم روز دوشنبه گفت: «روسیه انتظار
دارد قبل از پایان سال تروریستها را در سوریه به طور کامل نابود نماید.»
روسیه اوایل سال 2016 نیز بخشی از نیروها و تجهیزات نظامی خود را از سوریه
خارج كرد. مقامات روسی مأموریت اصلی خود را مبارزه با داعش در سوریه اعلام
كرده بودند و در روزهای اخیر روسها گفتهاند كه 96 درصد خاك سوریه از دست
تكفیریها آزاد شده است و تا دو ماه آینده كار داعش در این كشور به پایان
میرسد. عملیات نظامی روسیه در سوریه در کنار حضور مستشاری ایران و همچنین
مشارکت نیروهای حزبالله لبنان در کنار ارتش سوریه جان تازهای به نیروهای
سوری بخشید و توازن قدرت را به نفع دمشق تغییر داد و ارتش سوریه با
حمایتهای گسترده از سوی متحدان خود موفق شد در مناطق مختلف این کشور
پیشرویهای گستردهای را به دست آورد. به نظر میرسد با كنترل ارتش سوریه
بر بسیاری از مناطق این كشور و تضعیف گروههای تروریستی، روسیه دیگر الزامی
برای ماندن در سوریه نمیبیند همچنان كه ولادیمیر پوتین، پیشتر گفته بود
كه هدف روسها نابودی تروریستها است و با شكست تكفیریها از سوریه خارج
میشوند.
پایبندی اسد به راهحل سیاسی
الکساندر
لاورنتیف، فرستاده ویژه رئیسجمهور روسیه به سوریه گفته است بشار اسد بر
پایبندیاش بر تعهداتی که پیش از این اتخاذ شدهاند، تأکید داشته است.
الکساندر لاورنتیف دیروز در مصاحبه با شبكه راشاتودی اظهار داشت: «ما در
سفر هفته پیش خود به دمشق مذاکرات جامعی با بشار اسد داشتیم. ما به دنبال
آن بودیم که ببینیم او تحولات در این کشور را چطور ارزیابی میکند اما در
عین حال علاقهمند بودیم که موضع دولت او درباره ادامه راهحل سیاسی و
دیدگاه وی را بدانیم كه آیا دمشق پایبندی به تعهداتی که پیش از این اجرا
کرده را حفظ میکند یا خیر، به ویژه در ارتباط با فرآیند گذار به سمت یک
روند سیاسی بعد از تکمیل مرحله نظامی اصلی در جنگ با تروریسم.» لاورنتیف
گفت: «این مهم است که بشار اسد در یک بیانیه مطبوعاتی گفت که دمشق به اجرای
اصلاحات سیاسی، تدارک یک قانون اساسی جدید و آغاز روند برگزاری انتخابات
پارلمانی و ریاست جمهوری طبق آنچه که در قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان
ملل تصریح شده، پایبند است». پایبندی اسد به اصلاحات در حالی است كه امریكا
و متحدانش، دولت سوریه را به نقض قانون متهم میكنند و مدعی هستند كه دمشق
از ابزار نظامی برای پایان دادن به بحران استفاده میكند.
کنارهگیری اسد اولویت معارضان نیست
در
شرایطی كه معارضان سوریه تا چندی پیش بركناری بشار اسد، رئیسجمهور سوریه
را تنها راهحل بحران این كشور میدانستند الآن این شرط از اولویت آنها
خارج شده است. حسن عبدالعظیم، رئیس هیئت عالی مذاکرهکنندگان معارض میگوید
که در حال حاضر اولویت آنان در سوریه مبارزه با تروریسم است و همه کشورهای
غربی و معارضان دیگر خواستار کنارهگیری رئیسجمهور سوریه نیستند. به
گزارش اسپوتنیك، وی در خصوص اینکه عربستان دیگر از موضع کنارهگیری بشار
اسد دست برداشته است، گفت:«این فقط موضع عربستان نیست، بلکه موضع امریکا،
فرانسه، انگلیس، اروپا، سازمان ملل، ترکیه، روسیه و همه کشورهاست زیرا در
حال حاضر اولویت، مبارزه با تروریسم داعش، [جبهه] النصره یا جبهه
تحریرالشام است.» چندی پیش عادل الجبیر، وزیر خارجه سعودی در نامهای به
معارضان از آنها خواسته بود كه پس از این روی شرط بركناری بشار اسد از
قدرت اصرار نكنند. عقبنشینی معارضان و حامیان آنها از شرط بركناری اسد، در
حالی است كه نیروهای مقاومت در ماههای اخیر پیروزیهای گستردهای را در
مقابل تكفیریها به دست آوردهاند و الآن دولت سوریه و همپیمانانش در موضع
برتر نسبت به تروریستها قرار گرفتهاند.