به گزارش بسیج فرهنگیان فارس، "روح سالم در بدن سالم”ضرب المثلی است که از قدیم الایام ورد زبان ایرانیان بوده و بیانگر تاکید به اهمیت حفظ و ارتقای سلامتی افراد جامعه است. امروزه نیز سلامت جزء محوریترین فعالیتهای بشری در دنیا محسوب میشود و بسیاری ازکشورهای توجه شایانی به آن (بهویژه پیشگیری و در صدر آن ورزش) دارند.
در حقیقت ورزش، از موضوعات مهم در هر جامعه به شمار آمده و علاوه بر ارتقای سلامت و بالا بردن راندمان کاری در اقتصاد و کم کردن جرم در حوزه اجتماعی، موفقیت های ورزشی با ایجاد و تقویت نشاط و غرور ملی می تواند در سیاست کشور نیز تاثیرگذار باشد.
بسیاری از جوامع ورزش را یکی از ارکان حوزه آموزشی (دانشآموزی و دانشجویی) دانسته و در این راستا از پرداخت هیچ هزینه ای کوتاهی نمیکنند.
اما جایگاه ورزش در مدارس ایران کجاست؟
درس تربيتبدني از سال 1306 وارد نظام آموزشي ایران شده وداشتن قدمتی حدود 9 دهه نیز متاسفانه نتوانسته جایگاه آن را در مدارس کشورمان به اثبات برساند.
اصلی ترین دلیل محجور ماندن ورزش در مدارس را می توان عدم فرهنگسازی صحیح در شناساندن جایگاه تربیت بدنی در آحاد جامعه به ویژه آموزش و پرورش دانست.
با وجود اینکه تا به حال تحقیق جامعی از وضعیت جسمی و میزان فعالیت ورزشی فرهنگیان انجام نشده اما آمار مراجعات پزشکی فرهنگیان و آنچه که در ظاهر مشهود است از عدم فعالیت کافی ورزشی این قشر تاثیرگذار در جامعه خبر می دهد. حال چگونه می توان از کسی که خود شناخت صحیحی از اهمیت ورزش نداشته و زمان مشخصی در برنامه روزانه خود را به آن اختصاص نداده توقع داشت جایگاه ورزش را بداند و زنگ ورزش کلاس تقویتی ریاضی و فیزیک برگزار نکند.
البته کمبود و قديمي بودن لوازم ورزشی، کمبود وجود نيروي متخصص تربيتبدني در مدارس و عدم توانايي معلمان ورزش براي تدريس رشتههاي ورزشي هم بيانگيزگي نسبت به ورزش را در دانشآموزان تقويت کرده و بالطبع فرهنگ در حاشیه بودن ورزش را به نسل بعد منتقل می کند؛ اين كمبود در مقطع ابتدايي بيش از ساير مقاطع احساس ميشود و اين موضوع منجر به بروز ناهنجاريهاي مختلف جسمي ـ اسكلتي در دانشآموزان دختر و پسر از جمله؛ كفپاي صاف، پاي پرانتزي، پشت گرد و شانههاي افتاده ميشود.
تحقیقات نشان داده چاقي در ميان نوجوانان ايراني بيش از ساير سنين شده و نتیجه بیتوجهی به ورزش در مدارس بروز ناهنجاریهای جسمی و روانی، افت تحصیلی، کمتحرکی و بیانگیزگی در بین دانشآموزان است.
طبق آمار ارائه شده توسط وزارت آموزش و پرورش، جمع سرانه فضاهاي ورزشي سرپوشيده و روباز دانشآموزان ایرانی، 9 صدم مترمربع ، شامل 2 صدم درصد سرانه فضاي سرپوشيده و 7 صدم مترمربع فضاي روباز است که با با استانداردهاي جهاني فاصله بسياري دارد.
قائممقام معاون بهداشتی وزارت بهداشت نیز چندی پیش اذعان کرده بود ساعات ورزش در ۴۲ درصد مدارس کشور بویژه مدارس روستایی و پسرانه جدی گرفته نمیشود و تنها ۱۲ درصد دانشآموزان به طور منظم در هفته در ساعتهای ورزش حضور مییابند.
حال که ورزش به عنوان يك علم به روز در دنیا مطرح است و سرمایه گذاری های ارزنده ای نیز در این باره انجام گرفته، لازم است آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران نیز همتراز با نظام مقدس مان ارتقا یافته و اقداماتی اساسی در این حوزه انجام دهد.
به طور قطع تعریف ردیف مستقل بودجه تربیت بدنی آموزش و پرورش از سوی قانون گذاران و حمایت گسترده دولت نیز در این حوزه بسیار تاثیرگذار و قابل بازدهی خواهد بود.
با نهادینه کردن ورزش میان دانشآموزان تنها در اهدافی کوتاه مدت هزینههای قابل توجه درمانی کاهش مییابد و امکان استعداد یابی و غربالگری نسلی موفق از ورزشکاران حرفهای در میان دانش آموزان مدارس فراهم خواهد شد.
مسئله دستيابي به ورزش قهرماني که سرپرست جدید آموزش و پرورش دكتر فاني نیز آن را يكي از اهداف آموزش و پرورش خوانده علاوه بر بسترسازی های دراز مدت راه حل هایی قابل استفاده، کم هزینه و زودبازده دارد که در ادامه به ذکر چند نمونه از آن ها خواهیم پرداخت.
تالیف کتاب تربیت بدنی نخستین گام فرهنگ سازی در این راستا است البته دقت در تالیف و تدوین کتابی کاربردی با بهره گیری از علم روز و سبک زندگی دانش آموزان در این عرصه امری اساسی به حساب می آید.
برپایی مسابقات ورزشى و همراه کردن والدین و اولیای مدرسه با دانش آموزان در ورزش می تواند علاوه بر نهادینه کردن فرهنگ، فضایی پرنشاط نیز برای دانش آموزان ایجاد کند و آنان را به انجام فعالیت های ورزشی ترغیب خواهد کرد.
طرح تخصصی شدن ورزش در مدارس نیز قطعا امری ارزشمند بوده که تقویت آن و رفع موانع موجود در این راستا بسیار تاثیرگذاز خواهد بود.
کم توجهی در اقدام برای رفع عوارض خطرساز مدارس، مسئولیت مدیران و مربیان را در مواقع بروز سانحه افزایش داده و بالطبع موانعی را در روال کلاس های ورزش به وجود می آورد که تدوین شیوه نامه ای به منظور تعریف فضا و تجهیزات ورزشی استاندارد و چگونگی تجهیز آن و انجام ریزه کاری های کم هزینه هنگام ساخت ،تجهیز و نوسازی مدارس از این خطرها جلو گیری می کند.
تایید تربیت بدنی همزمان با ساخت و ساز مدارس جدید به عنوان کارشناس و رعایت استانداردهای به تصویب رسیده فضاهای ورزشی و نظارت مکرر کارشناسان از فضاهای ورزشی مدارس در طول سال تحصیلی، به ویژه ابتدای هر سال تحصیلی گوشزد کردن موارد خطرآفرین به مربیان نیز اقدامی بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
سیاست های تشویقی برای مدیران و دبیران تربیت بدنی که در این عرصه فعال تر هستند نیز از مواردی است که باید همواره مورد توجه مسئولین امر قرارگیرد.
منابع:
تابناک
سایت رسمی وزارت آموزش و پرورش - فدراسيون ورزش مدارس
خانه ملت
آفتاب
فارس