کد خبر: ۸۷۸۷۲
تاریخ انتشار: ۰۵ مرداد ۱۳۹۵ - ۲۳:۰۰
دکتر رمضانیان
طبق نظریات و دیدگاه های مطرح در حوزه بحث "زمان شناسی" همچون بسیاری از مفاهیم دیگر، دارای ابعاد و یا جنبه های مختلفی است. گاهی از زمان شناسی نجومی صحبت می شود، کسانی از نگاه فلسفی به زمان نگاه می کنند. کسان دیگری زمان شناسی را از زاویه سیاسی- اجتماعی مورد بررسی قرار می دهد و بعضی زمان شناسی علمی و ... را مطرح می کنند. هر کدام از این دیدگاهها یک نوع نگاهی به عنصر زمان دارند و لذا وقتی صحبت از شناخت و آگاهی آن می کنند تعریف آنها با دیگران تفاوت پیدا می کند.

ما اگر منظورمان از زمان عبارت باشد از؛ برهه، عصر و دوره ای که در آن قرار گرفته ایم و بخواهیم در قالب عنوان زمان شناسی به درک و آگاهی نسبت به آن برسیم و از دوره تاریخی که در آن واقع هستیم معرفت حاصل کنیم و تشخیص دهیم که این دوره چگونه دوره ای است؟ چه ویژگیها، خصوصیات و مسائلی در این دوره تاریخ در جریان است که الزاماً در دوره های دیگر نبوده و یا نخواهد بود؛ روان ترین تعریفی که می توانیم ارائه دهیم عبارتست از؛

" آگاهی، معرفت، فهم و تشخیص درست نسبت به عصر حاضر و خصوصیات، ویژگیها و اوضاع حاکم برآن"

اینکه بدانیم و آگاه باشیم که عصر ما (دهه آخر قرن 14 هجری شمسی) از چه خصوصیات و ویژگیهایی برخوردار است و اوضاع حاکم برآن چگونه اوضاعی است، می توانیم اداعا کنیم که زمان خودمان را شناخته ایم. اما درک اقتضائات زمان با درک زمان و زمان شناسی تفاوت می کند، به این معنا که هر وضع، خصوصیت، ویژگی و اقتضاء خاص خودش را دارد و وقتی صحبت از اقتضاء می شود منظور عمل متناسب، درخور و شایسته آن موضوع،  مسئله و یا ویژگی است.

به عبارت دیگر اقتضاء هر عمل با خود عمل تفاوت دارد و به کار و عملی مناسب با اصل عمل و عمل شایسته و در خور آن گفت می شود. مثلاً اقتضاء سختی، تحمل و تلاش است و یا اقتضاء آرزو و هدف بلند، همت و اراده بلند و کوشش و کار متناسب است.

 بنابراین وقتی که صحبت از درک اقتضائات زمان می کنیم منظورمان این است که توجه کنیم که در این دوره، ما باید نسبت به اوضاع حاکم چه عمل متناسبی (عکس العمل) داشته باشیم. اگر اوضاع عادی، عمل متناسب عادی و اگر اوضاع ویژه است عمل متناسب ویژه و... داشته باشیم. پس زمان شناسی و درک اقتضائات زمان یعنی "آگاهی، معرفت، علم و تشخیص درست عصر حاضر و یافتن عکس العمل مناسب و درخور برای هر عمل این زمان".

با این توضیح وقتی که صحبت از زمان حاضر می کنیم منظورمان همان اوضاع و احوالی است که در این عصر یا دوره تاریخی حاکم است. اوضاع فرهنگی، اوضاع اقتصادی، اوضاع سیاسی، اوضاع اجتماعی، اوضاع تربیتی و... در سطوح مختلف ملی، منطقه ای و جهانی.

این بدان معناست که بدانیم در حال حاضر از لحاظ جهانی، منطقه ای و ملی درچه وضع فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... قرار داریم و این وضعیت ها از ما چه عکس العملی می طلبد.

بنا به آنچه گذشت، وضعیت هر دوره از جنبه های مختلفی قابل بررسی است و زمان شناسی دقیق این گونه معنا می شود که همه این جنبه ها را کامل و با هم بشناسیم تا بتوانیم به کمک آن یک تصویر درست و کامل از وضعیت ارائه دهیم.

وضع کنونی جهانی که در آن زندگی می کنیم چگونه است؟

عصری که ما در آن قرار داریم، عصری است که جهانیان قادر به دیدن امام زمان خودشان نیستند، عصر غیبت، در این عصر از یکسو حق و باطل درهم آمیخته شده و ملاک درستی و نادرستی در اکثر جوامع میل و اراده  انسانها به حساب می آید.

 علم و تکنولوژی شاهد بیشترین شکوفایی است. نظم حاکم بر جهان ،نظم سرمایه گذاران و نظام مسلط، نظام استکباری است. کشور ها و ملت های زیادی به زور تحت این نظم قرار گرفته اند.  فرهنگ حاکم بر اکثر کشورها فرهنگ غربی است (فرهنگ برهنگی و هالیوودی). به لحاظ اجتماعی یک طبقه محدود برخوردار در کل جهان بر یک طبقه وسیع محروم حکومت می کنند. نا امنی در همه جا بویژه کشورهای مسلمان بی داد می کند. هرروز در گوشه ای از دنیای اسلام و مستضعفان شاهد جنگ و خونریزی هستیم.  اخلاق رو به اضمحلال  است. عمل اخلاقی دچار نسبی گرایی  شده، هرکس هرچیزی که خود می پسندد را توصیه می کند. کمتر کسی یافت می شود که از وضعیت خود راضی باشد. اغلب منتظر انقلاب و دگرگونی هستند و در عین حال، گله وار دنبال نظم موجود می روند. کمتر کسی مشاهده می شود که بخواهد خود دست به کار شود و در جهت تغییر، عملی انجام دهد. به نوعی انتظار درحال جهانی شدن است و ...

این وضع کلی جهان است. درسطح منطقه وضعیت بهتر که نیست بلکه، از جنبه هایی مثل امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و ... بدتر هم هست و حتی در داخل کشور، وضع ملی ما نیز بسیار متاثر از این وضعیت می باشد.

در یک چنین شرایطی که انسان ها تحت ظلم و ستم نظام استکباری قرار گرفته اند و منافع و مصالح آنها مورد تاراج مستکبران و دنباله رو های آنها قرار دارد، در گوشه ای از جهان صدایی متفاوت و حرکتی دیگرگون دیده می شود که نه تنها دنباله رو حرکت جهانی (نظام سرمایه گذاری) نیست بلکه نظامی جدید و پیامی متفاوت و رهایی بخش به جامعه و کل جهان ارائه می نماید.

ما مردم ایران که تا چند سال قبل جزئی از همین نظام جهانی مستکبر بودیم، اکنون بواسطه انقلاب اسلامی و خون مبارک شهدا، داعیه دار این پیام جدید برای کل بشریت هستیم؛ اسلام دین حیات بخش.

 در زمانی که بشریت از نظم حاکم به تنگ آمده و علی رغم پیشرفت های مادی و تکنولوژیکی، از اخلاق، امنیت و آرامش بی بهره است، انقلاب اسلامی بازگشت به دین و زندگی دینی را به جامعه پیشنهاد می کند و لذا خطری بزرگ در مقابل نظم موجود به حساب آمده و دشمنی های فراوانی علیه آن شکل گرفته است.

عصر ما، عصر اضمحلال  اخلاق و زندگی اخلاقی در سراسر کره خاکی است و در ایران اسلامی آیین و اخلاقی جدید در حال رشد و تکامل و تبدیل شدن به نظم جهانی است و لذا برای ما ایرانیان و مسلمانان، عصر حاضر، عصر تقابل برای جایگزینی است.

تقابل دو اندیشه، فکر و دو طرز زندگی. زندگی حیوانی رو به گسترش با زندگی انسانی الهی که اسلام پیام آور آن است. از اینرو مهمترین ویژگی این عصر و بارز ترین خصوصیت دوره ما (باوجود خصوصیات فراوان دیگر) همین دوگانه ای است که امروز بشریت شاهدآن است. دوگانه حق و باطل، دین الهی و زندگی حیوانی، دوگانه ای که روز به روز ازعده جبهه باطل کسر و به جمع جبهه حق افروده می شود. دو گانه ای که رهبر معظم انقلاب (مدظله) در چندوقت اخیر بویژه درجمع کار گزاران نظام در عید مبعث امسال به درستی آنرا تصویر و تبین نمودند، تقابل جبهه الهی با جبهه شیطانی.

چرا مقام معظم رهبری وضع کنونی را به جنگ احزاب تشبیه کرده اند؟

عصر ما ان شاءالله پایان عصر غیبت است و به تعبیر زیبای مقام معظم رهبری (مدظله) عصری است که در آستانه فتوحات عظیم قرار گرفته ایم. شما دیدید که مقام معظم رهبری (مدظله) در ماه مبارک رمضان و در جمع دانشجویان فرمودند؛ ما در وضعیتی مشابه وضعیت جنگ احزاب  قرار گرفته ایم. ویژگی های جنگ احزاب بسیار حائز اهمیت است و با جنگ احد و دیگر جنگ ها تفاوت زیادی دارد.

در جنگ احزاب تمام کفرعلیه  تمام ایمان به میدان آمد. این وضعیت، به ظاهر هولناک و بسیار شکننده بود اما بواسطه هدایت الهی و فرماندهی پیامبر بزرگوار اسلام و عمل شجاعانه امیرالمومنین علی (ع) در آنروز و تبعیت و مقاومت دیگر مسلمانان، همین وضع خطرناک مقدمه پیروزی های بزرگ و فتح قله خیبرو مکه می شود.

لذا می بینیم رهبر فرزانه انقلاب اسلامی (مدظله) ضمن تشبیه این وضعیت به وضعیت جنگ احزاب (نه جنگ احد که ابتدا پیروزی مسلمانان قطعی بود ولی به میانه که رسید در اثر غفلت و ... به یکباره وضع عوض شدو ضربات کاری بر پیکر اسلام وارد گردید و...) نوید پیروزی های بزرگ می دهند و نسخه این شرایط را  نیز برای آحاد جامعه می پیچند؛ نسخه جهاد کبیر یا همان اطاعت نکردن از الگوی مورد نظر دشمن و اطاعت از خدا و عمل به الگوی رفتاری دین مبین اسلام و مقاومت پایداری بر اساس آن.

وظیفه ما در شرایط کنونی و دراین زمان چیست؟

اگر کسی میخواهد نقش مثبت ایفا کند باید از بین نیاز های این زمان هرچه در توان دارد برگزیدند وبه پیشرفت روند کمک کند. به زبان دیگر مسئولیت هر انسان خواهان ایفای نقش مثبت در این زمان عبارتست از؛ شناخت درست این شرایط، شناخت درست اقتضائات و عمل بر اساس آنها درحد بضاعت، چون این سه وظیفه مهم از عهده اکثر انسان های معمولی بر نمی آید و با مقدورات بشر امروز تا حدی دست نیافتنی است، می بینیم اسلام عزیز توصیه می کند دنبال امامتان حرکت کنید. از امامتان پیروی و اطاعت کنید تا بتوانید به وظیفه عمل کنید و رستکاری حاصل نمایید.

توضیح بیشتر این معنی این است که چون شناخت درست زمان، شناخت درست اقتضائات، شناخت درست وظیفه،  شناخت درست انتظارات و ... برای همه انسانها به تنهایی مقدورنیست، باید انسانها از وحی الهی و الگوهای عملی آن یعنی پیامبران و امامان  معصوم علیهم السلام پیروی کنند و در عصرغیبت امام معصوم به توصیه آن بزرگوارن باید از ولایت مطلقه فقیه پیروی کرد تا  هم راه را گم نکرد و دچار آسیب نشد و هم برای درک ظهور آمادگی و تمرین نمود.

دشمن شناسی، دوست شناسی، بصیرت و آگاهی، اقصاد مقاومتی، جهاد کبیر، اقدام  و عمل همه و همه، توصیه ولی فقیه زمان برای عمل به اقتضائات زمان فعلی است که اگر بدرستی به اجرا در آید در مسیر حرکت سرعت و صحت بوجود خواهد آمد و هزینه ها به طرز ویژه ای کاهش خواهد یافت و در عین حال به وظیفه  نیز عمل خواهد شد.

نام:
ایمیل:
* نظر: