فتح بزرگ محرم

بعد از عملیات رمضان در ۲۳ تیرماه ۱۳۶۱، دشمن بعثی پی برده بود که ایران تلاش دارد که هرچه بیش‌تر خود را به شهر بصره نزدیک کند تا در موقع لزوم، گلوگاه عراق را از این نقطه بفشارد. بدین‌منظور، صدام تمامی امکانات اقتصادی و نظامی خود را به‌کار گرفت تا از این نقطه حساس دفاع کند.
زمانی‌که ایران با وجود نفوذ موفق به خاک عراق و بنا به مصلحت، اقدام به تثبیت مواضع كرد، عراق و حامیان آن‏‌ها با راه انداختن تبلیغات وسیعی اعلام کردند که ایران دیگر قادر نیست حمله‏ای صورت دهد.
به‌دنبال آن، از ایران خواسته شد که از حمله به عراق صرف‌نظر کرده و با پذیرفتن حالت نه جنگ و نه صلح، جنگ را از طریق مجامع بین‏المللی حل کند که در جواب به این موهومات، تصمیم به اجرای عملیات محرم گرفته شد.
از سوي ديگر با عدم اطمينان ايران از امکان ختم جنگ با انجام فعاليت‌هاي سياسي و از طريق کمک مجامع بين المللي، همچنان اجراي عمليات نظامي به عنوان مهم‌ترين راهکار جمهوري اسلامي براي تسليم کردن حکومت عراق و پذيرش شرايط ايران براي پايان دادن به جنگ تلقي مي‌شد. بر اين اساس عمليات محرم طرح ريزي و اجرا شد.
عملیات محرم از سلسله عملیات‌های بزرگ سپاهیان اسلام در طول دفاع مقدس بود که برای خارج کردن جاده عین خوش - دهلران به طول ۱۰۰ کیلومتر از زیر دید دشمن و تأمین امنیت شهرهای موسیان، دهلران، پادگان عین خوش و دهکده‌های اطراف آن صورت گرفت؛ در چنین روزی از سال ۱۳۶۱ هجری شمسی به مرحله اجرا درآمد.
دليل ديگر انتخاب منطقه مورد نظر براي عمليات از آن جهت بود که دشمن برای جنگیدن در آن قسمت از خود علاقه‏ای نشان نداده و تلاش می‌‏کرد با بهره‏گیری از موضع بر‌تر و حضور در ارتفاعات، برای همیشه آن را از آن خود نگاه دارد.
دشمن به التماس افتاد
با فرا رسيدن ماه محرم، سال ۱۳۶۱ شمسي، گردان‌هاي عزادار امام حسين (ع) با دسته‌هاي سينه‌زني در خطوط جنگي و يگان‌ها به راه مي‌افتند و خاطرات جنگ‌هاي صدر اسلام را متجلي مي‌كنند. آواي سوگواري مناجات براي سرور شهيدان همه جا به گوش مي‌رسد. نيروهاي عراقي از وحشت حمله رزمندگان در ماه محرم به دستور فرماندهان در آمادگي كامل به سر مي‌برند.
درپاييز سال ۱۳۶۱ شمسي، .تيپ ۸۴ پياده خرم اباد از ارتش, لشكرهاي ۲۵ كربلا، نجف اشرف، علي‌بن ابي‌طالب (ع) و امام حسين (ع)از سپاه پاسداران ماموريت مي‌يابند خود را در در منطقه عملياتي «موسيان» سازماندهي كنند. شوری در جبهه‏‌ها درگرفت و نیروهای عراقی از وحشت حمله رزمندگان در ماه محرم، در آمادگی کامل به‌سر می‌‏بردند.
عراق برای جلوگیری از عملیات احتمالی، طی پیامی از ایران خواست به‌خاطر ماه حرام، از جنگ خودداری شود، غافل از این‌که خودش در ماه ذیحجه - که از ماه‏های حرام محسوب می‌‏گردد - حمله سراسری‌اش را آغاز کرده بود.
سرانجام لحظه موعود فرارسید و عملیات محرم با رمز \' لاحول و لا قوه الا بالله يا زينب کبري(س)\' از تاریخ دهم آبان‌ماه سال ۱۳۶۱ هجری شمسی برابر با ۱۴ محرم الحرام در منطقه در منطقه عملياتي موسيان و شرهاني، زبيدات، جنوب شرقي دهلران در غرب عين خوش با اهداف آزادسازي ارتفاعات حمرين در جنوب دهلران و تهديد و دسترسي به امكانات نفتي داخل خاك عراق و شهرك زبيدات آغاز مي‌شود. تا نزديك صبح، بيشتر اهداف عمليات تامين مي‌شود و الحاق نيروها با موفقيت صورت مي‌گيرد ولي در منطقه چپ درگيري، بر اثر بارندگي و طغيان آب شكاف ايجاد مي‌شود و تلاش مي‌گردد تا دشمن نتواند از آن نقطه استفاده كند. با روشن شدن هوا، هواپيماهاي عراق با تمام امكانات اقدام به حمله كرده و با ريختن بمب و راكت تلاش مي‌كنند مانع ادامه عمليات شوند كه در همين حين نيروي هوايي ايران نيز وارد معركه شده و پاسخ مناسبي به نيروي هوايي عراق مي‌دهد.
اين عمليات كه توسط نیروهای مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام شد، تا ۲۰ آبان طی سه مرحله ادامه یافت.
مشخصه مهم اين منطقه؛ وجود ارتفاعات جبال حمرين كه خط مرزي قراردادي ايران و عراق قبل از تجاوز اين كشور به ايران بود. يكي از عوارض طبيعي منطقه، رودخانه چيخراب، دويرج و ميمه‌است كه فصلي و وحشي بودند، به هنگام طغيان، ارتفاع آب آن بعضا به ۱۰ برابر معمول مي‌رسد.
فتح بزرگ محرم
عمليات محرم به عمده اهداف خود رسيد وپيروزي مهمي را در جبهه‌ها رقم زد. پس از موفقيت رزمندگان اسلام درعمليات مسلم بن عقيل، اين عمليات توانست اميد به پيروزي را در بين مسئولين كشور افزايش دهد. بر همين اساس، امام خميني اين عمليات را «فتح بزرگ محرم» نام نهادند.
با پايان يافتن عمليات محرم فرمانده كل سپاه در ۱۲/۸/۱۳۶۱ در حسينيه جماران به حضور امام خميني رسيد و گزارش فداكاري‌هاي رزمندگان اسلام در اين عمليات را به اطلاع ايشان رساند. امام خميني در اين ديدار فرمودند: «سلام مرا به همه رزمندگان اسلام برسانيد و بگوييد كه آنها قوي باشند، قويدل باشند و نفس‌هاي آخر اين متجاوزان را بگيرند و با قدرت عمل كنند كه خداوند پشتيبان شما است».
پس از عمليات محرم، امام خميني همچنين در فتوايي اعلام كردند: «در حال حاضر تمام افرادي كه قدرت دارند به جبهه بروند، بايد به مقامات مسئول مراجعه كنند و چنانچه تشخيص دادند كه جبهه به آنها نياز دارد، واجب است به جبهه بروند و بر هر كار ديگري مقدم است». ‏

دستاوردها
خارج كردن جاده دهلران - عين خوش به طول ۱۰۰ كيلومتر از زير ديد و تير دشمن و تامين امنيت شهرهاي «موسيان»، «دهلران» و پادگان «عين خوش»، «دشت اژيه» و دهكده‌هاي اطراف آن و آزادسازي كوه‌هاي «حمرين» .آزادسازي منابع نفتي موسيان، بيات و حوضچه‌هاي نفتي زبيدات، تلمبه‌خانه و ۷۰ قطعه چاه و همچنين تامين قسمتي از مرز به طول ۵۰ كيلومتر از جمله مهمترين دستاوردهاي اين عمليات بود.
در پايان شايسته است ياد و خاطره سردار رشيد اسلام شهيد حسين خرازي كه عمليات محرم با فرماندهي وي در قالب قرارگاه صاحب الزمان انجام شد و همچنين سردارشهيد احمد كاظمي گرامي داشته شود.